GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| AST314 | ASTRONOMİ TARİHİ | Seçmeli Ders Grubu | 3 | 6 | 5,00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
• Astronominin bilim tarihi içerisindeki yerini ve önemini kavrayabilmesini, • Temel bilimler arasında her uygarlık tarafından ve ilk sırada ilgilenildiğini öğrenmesini, • Bilgilerin ve bulguların nasıl değişim ve gelişme gösterdiğini fark etmesini, • Günümüzde varılan düzeyin hangi koşullarda ve nasıl ulaşıldığını bilmesini, düşünebilmesini, • Bir bilgi ya da bulgunun hangi koşullarda bilimsel anlam taşıyacağını öğrenmesini, • Gözlenen olayların yorumunda bilimsel kavramanın yapıldığını ancak gözlemsel olarak desteklenmeyince yanlış olabileceğini öğrenmesini, • Bilimsel düşünce ile yorum yaparken gözlemlerle destek bulmasının gerekliliğini algılamasını, • Astronominin bugüne kadar hangi ortamlarda nasıl gelişme gösterdiğini ve diğer bilim dallarının gelişmesini nasıl ivmelendirdiğini öğrenmesini, sağlamaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Mustafa Serdar Evren
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Gökyüzü ile ilgili gözlemlerin ne zaman hangi koşullarda nasıl başladığını yorumlayabilme |
| 2 | İlk insanların gözledikleri gök olaylarını neden tanrısallaştırdıklarını algılayabilme |
| 3 | Tarıma dayalı topluma geçişte astronominin, gök olaylarının ne denli etkili olduğunu kavrayabilme |
| 4 | Bu bilgilere sahip kişilerin gök olaylarını yorumlama yeteneklerini nasıl kullandıklarını değerlendirebilme |
| 5 | Bilimsel anlamda gözlem yapılamayınca, gözlenen olayların yorumlanması ile ortaya konan Evren modeli üzerinde koyu bir kilise baskısının oluşmasının nedenlerini kavrayabilme |
| 6 | Yapılan gözlemler sonucu Evren modelinin yanlışlığını öne süren ve yeni bir evren modeli ortaya atan bilim insanlarının nasıl baskı ile susturulmaya çalışıldığını algılayabilme |
| 7 | Hızla gelişen gözlem olanakları ve teknolojinin getirdiği bilimsel bulguların hızla artışı ile astronomideki gelişimin sonucu yaşanan döneme uzay çağı denmesinin nedenlerini değerlendirebilme |
| 8 | Amaç doğrultusunda Bilimsel düşüncenin geçirdiği evreleri, bilimsel çalışmanın basamakları ile bunların toplum, düşünce, ekonomik yapı ve teknolojiyle ilişkilerini kavrayabilme |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Bilimin doğuşu, ilk gökyüzü gözlemlerinin yapılışı, astronominin diğer bilim alanlarını etkilemesi, evrenselliği, Antik dönemlerde astronomi çalışmaları : Sümer, Babil, Mısır, Hint ve Çin astronomisi, Maya, Aztek uygarlıklarında astronomi ile ilgili bulgular. Gözlenen gök olaylarının astronomiden önce, kehanet merkezlerinde astrolojik anlamda kullanılması, Gökcisimleri, gökküresi, görünen hareketler, evren modeli kavramlarının oluşması. Gökcisimlerine ilişkin geometrik ve fiziksel bulguların gözlemlere dayalı olarak bulunması, İlkçağ ve ortaçağda, değişik medeniyetlerde ortaya çıkan görüşlere dayalı “okul” ların varlığı, Yunan medeniyetindeki, İslam dünyasındaki biliminsanları ve görüşleri ile gelişmeler, Avrupa’da Rönesans döneminde bilim dünyasındaki farklı görüşlerin kıpırdamaya başlaması, “yer merkezli evren” görüşünün yıkılması, Klasik mekanikten, göreliliğe doğru hızlı değişim görülmesi, Osmanlıda ve Cumhuriyet döneminde astronomi çalışmaları, günümüzde “Türkiye’de astronomi çalışmaları”.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Uygulama | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Dersin içeriği, gerekli ders kaynakları. Bilim, bilim tarihi, bilimin doğuşu, evreler, bilimsel yöntem. | |||
| 2 | Astronomi çalışma alanı, diğer temel bilimlerle ilişkisi, evrenselliği. | |||
| 3 | Antik dönemde astronomi çalışmaları (Sümer, Babil, Mısır, Hint ve Çin astronomisi) | |||
| 4 | Gökcisimlerinin görünen hareketleri, takımyıldızlar, temel astronomi kavramları | |||
| 5 | İlkçağda Yunan medeniyeti: İyonya Kozmolojisi (Thales, Anaksimender, Anaksimenes, Anaksagoras | |||
| 6 | İlkçağda Yunan medeniyeti: Pisagorcular, Elea Okulu, diğer akımlar | |||
| 7 | İlkçağda Yunan medeniyeti:Hellenik dönem (Sokrat, Platon, Eudoxus, Aristo, Heraklit) | |||
| 8 | Arasınav | |||
| 9 | İlkçağda Yunan medeniyeti: Hellenistik dönem (Euclid, Aristarkus, Eratosthenes, Hiparkus) | |||
| 10 | Yunan-Roma dönemi, karanlık çağ (Batlamyus) | |||
| 11 | İslam dönemi (Bağdat bilim adamları): Habeş el-Hasib, Harezmi, Fergani, Sabit bin Kurra, El Battani, El Sufi, Eb-ül Vefa | |||
| 12 | İslam dönemi: İbn-i Yunus, El Heysem, El Biruni, İbn-i Sina, El Zerkali, Ömer | |||
| 13 | Rönesans döneminde yenilikçiler Kopernik, Brahe, Kepler, Galile, Huygens, Newton | |||
| 14 | Newton sonrası klasik mekanik ve ışığın doğası, yıldızların özelliklerinin ortaya konulmaya başlaması (paralaks, tayf, değişen yıldızların gözlenmesi) | |||
| 15 | Cumhuriyet döneminde Türk astronomisi | |||
| 16 | Final sınavı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Astronomi Tarihi, Y. Unat Doğa Bilimleri Tarihi, O. Gürel Bilim Tarihine Giriş, S. Tekeli vd Bilim Tarihi, C. A. Ronan (çeviri) Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik Astronomi ve Tıp, A. Sayılı A History of Astronomy, J. L. E. Dreyer Çeşitli URL adresleri
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 50 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 50 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Derse Katılım | 1 | 64 | 64 |
| Rapor Hazırlama | 1 | 10 | 10 |
| Rapor Sunma | 1 | 20 | 20 |
| Seminer | 1 | 2 | 2 |
| Bireysel Çalışma | 1 | 15 | 15 |
| Ödev Problemleri için Bireysel Çalışma | 1 | 5 | 5 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 10 | 10 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 10 | 10 |
| Rapor | 1 | 5 | 5 |
| Ev Ödevi | 1 | 5 | 5 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 150 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | |
| ÖÇ 1 | 3 | 2 | 3 | 3 | 4 | ||||||
| ÖÇ 2 | 4 | 3 | 3 | 3 | |||||||
| ÖÇ 3 | 4 | 3 | |||||||||
| ÖÇ 4 | 4 | 4 | 4 | ||||||||
| ÖÇ 5 | 3 | 2 | 2 | ||||||||
| ÖÇ 6 | 3 | 3 | 4 | 4 | |||||||
| ÖÇ 7 | 4 | 4 | 4 | 4 | |||||||
| ÖÇ 8 | 3 | 4 | 5 | 4 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek