GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 11917306T11216 | SÜREÇ ÖLÇÜMLERİ-II | Seçmeli Ders Grubu | 2 | 4 | 3,00 |
Dersin Seviyesi
Önlisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Endüstride kullanılan akış ölçümlerinin temel kavramlarını anlayabilme. Endüstride kullanılan seviye ölçme sistemlerinin temel kavramlarını anlayabilme ve seviye cihazlarını kullanabilme. Sıcaklık ölçme cihazlarının çalışma prensiplerini ve sinyal uygunlaştırma yöntemlerini tanıyabilme. Akış, seviye ve sıcaklık ölçme cihazlarının kalibrasyonunu yapabilme.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Dr. Öğretim Üyesi Dilşad Engin
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Endüstride kullanılan akış ölçümlerinin temel ilkelerini kavrayabilme ve akış ölçerler ile akış ölçümü yapabilme. |
| 2 | Seviye ölçme cihazlarının temel kavramlarını kavrayabilme ve seviye ölçümü yapabilme. |
| 3 | Endüstride kullanılan sıcaklık ölçme sistemlerinin temel kavramlarını kavrayabilme ve sıcaklık sensörlerini kullanabilme. |
| 4 | Seviye, akış ve sıcaklık algılayıcıları karşılaştırıp uygulama için uygun olan algılayıcıyı seçebilme. |
| 5 | Kalibrasyon yöntemlerini tanıyabilme ve transmiter kalibrasyonu yapabilme. |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Sıvı seviyesi ölçüm yöntemlerinin çeşitleri, çalışma ilkeleri. Basınç ve basınç farkı ile seviye ölçümü. Ultrasonik ve nükleonik temassız ölçüm yöntemleri ile seviye ölçümleri. Akışkan akışı ölçme cihazlarının tanınması ve transmiter ayarlarının yapılması. Sıcaklık ölçümünün önemi ve sıcaklık algılayıcılarının çalışma ilkelerinin açıklanması. Kriterlere uygun bir algılayıcı seçimi için teknik özelliklerin incelenmesi.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Uygulama | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Sıvı seviyesi ölçme yöntemleri. Şamandıra seviye anahtarı, kapasitif seviye anahtarı, titreşimli seviye anahtarı, ultrasonik ve mikrodalga seviye anahtarı | Sanayi uygulamalarının incelenmesi | ||
| 2 | Kapasitif seviye algılayıcının çalışma ilkesi, sıvı ve granüler katıların seviyesinin ölçülmesinde anahtar ve transdüser olarak kullanımı. | Ölçüm devresi çizimleri | ||
| 3 | İletkenlik probu, basınç ve basınç farkı ile seviye ölçümü | Seviye Eğitim setinin tanıtılması ve seviye transmiterinin kalibrasyonu | ||
| 4 | Ultrasonik, radar, lazer ve nükleonik seviye algılayıcılar | Seviye PID kontrol uygulaması | ||
| 5 | Akışkan akışı ölçüm yöntemleri, akışkanlar mekaniğine giriş | Akış Eğitim setinin tanıtılması ve orifis plakasının montajı | ||
| 6 | Fark basınç tipi akış ölçerler: Orifis plakası, venturi tüpü, akış nozülü, pitot tüpü ve dirsek akışölçer | Fark basınç transmiterinin akış ölçümü için ayarlanması | ||
| 7 | Rotametre, türbinli sayaç ve vorteks sayaç hız akış ölçerler | Akış PID kontrol uygulaması | ||
| 8 | Arasınav | |||
| 9 | Manyetik sayacın çalışma ilkesi ve endüstride kullanılan çeşitleri | Elektronik kontrol vanası kalibrasyonu | ||
| 10 | Ultrasonik (Doppler, geçiş süresi, çapraz ilişkili) akış ölçerler, diğer akış ölçerlerle karşılaştırılması | Akış Eğitim setinde alarm ayarları | ||
| 11 | Sıcaklık ölçümü yöntemleri, termometreler ve bimetal termostatlar | Sıcaklık Eğitim setinin tanıtılması ve PID kontrol | ||
| 12 | Isılçiftlerin çalışması, ısılçift çeşitleri, ısılçift tablolarının kullanılması ve kompanzasyon yöntemleri | Sıcaklık eğitici setinde sinyal ve güç iletim hatları bağlantılarının takibi ve gerilim ölçümleri | ||
| 13 | RTD'lerin çalışma ilkesi ve çeşitleri. RTD ile sıcaklık değişimlerinin ölçülmesi. Wheatstone köprüsü ile RTD direncindeki değişimleri ölçen devre çizimi ve tasarımı. | Isılçift ile suyun alt donma sıcaklıklarının ölçümü | ||
| 14 | Termistör çalışma ilkesi ve çeşitlerinin incelenmesi. Dirençsel değişim ölçümünde kullanılan devre çizilmesi ve sıcaklıkla direnç değişimlerinin hesaplanması. Yarıiletken sıcaklık sensörleri. | Isılçift ortalama ve fark sıcaklıkları ölçümleri | ||
| 15 | Optik ve infrared pirometrelerin çalışma mantığı. Tüm sıcaklık sensörlerinin karşılaştırmalı incelenmesi. | Uygulama sınavı | ||
| 16 | Final sınavı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
DERS KİTABI: 1. Engin, Dilşad. Süreç Ölçümleri ve Enstrümantasyon (Ders notu) 2015, İzmir. ss. 131 2. Parr, E.A. Endüstriyel Kontrol El Kitabı Cilt I, 1997. Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul. ISBN: 9-75110-888-8. ss. 296 3. Uğur, Naci; Beşergil, Birsen. Proses Ölçme Tekniği. E.Ü. Ege Meslek Yüksekokulu Yayınları No:13, İzmir. ss. 410. YARDIMCI KİTAPLAR: 1. Aydınyüz, M.E., Taşçı, S.Z. Endüstriyel Kontrol, 1993, İstanbul. ss.226 2. Hughes, Thomas A. Measurement and Control Basics, 1991. Instrument Society of America. ISBN: 1-55617-097-1. pp. 306
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 50 |
| Ev Ödevi | 1 | 50 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Quiz | 2 | 0 | 1 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Uygulama/Pratik | 14 | 1 | 14 |
| Problem Çözümü | 2 | 1 | 2 |
| Rapor Hazırlama | 15 | 1 | 15 |
| Rapor Sunma | 3 | 1 | 3 |
| Bireysel Çalışma | 1 | 3 | 3 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 8 | 8 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 8 | 8 |
| Okuma | 3 | 2 | 6 |
| Laboratuvar Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 91 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 4 | 5 | 3 | ||||||
| ÖÇ 2 | 5 | 4 | 5 | 3 | ||||||
| ÖÇ 3 | 5 | 4 | 5 | 3 | ||||||
| ÖÇ 4 | 4 | 5 | 2 | 4 | ||||||
| ÖÇ 5 | 4 | 4 | 5 | 3 | 2 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek