GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 300004562008 | FARMAKOGNOZİ-IV | Ders | 4 | 8 | 4,00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, öğrencilerin tıbbi olarak kullanılan uçucu yağ bileşenleri ile uçucu yağlar, reçine, lateks ve katran droglarını tanıması, enzim, vitamin, antibiyotikler ve aşılar ile serumların elde edildiği biyolojik kaynakları ve tedavide kullanım alanlarını listeleyebilmesi ve Avrupa farmakopesi standartlarına göre kalite kontrol, fitokimyasal analiz ve bazı fitoterapötiklerin eczanelerde hazırlanmasını tasarlayabilmesini sağlamaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Bijen KIVÇAK, Prof. Dr. Nehir SOMER, Prof. Dr. Hüsniye KAYALAR, Prof. Dr. G. İrem KAYA, Assoc. Prof. Dr. Tuğçe ERDOĞAN, Assoc. Prof. Dr. Buket BOZKURT
Öğrenme Çıktıları
| 1 | 1-Uçucu yağların bileşenleri ve genel özellikleri, elde edilmeleri ve uçucu yağ taşıyan drogların tıbbi amaçla kullanımları ve toksisitesi hakkında bilgileri yorumlayabilme |
| 2 | 2-Enzim, vitamin ve antibiyotik içeren farmasötik preparatların ve aşıların fiziksel, kimyasal özellikleri, biyolojik kaynakları ve tıbbi kullanımları hakkında yeterli bilgi ve uygulama becerisine sahip olabilme |
| 3 | 3-Enzim, vitamin, antibiyotikler ve aşıların biyolojik kaynakları, kullanım alanları, saklanması, hastaya sunulması, uygun dozu, uygulama yolu ve geçimsizlikleri konusunda gerekli bilgiye sahip olabilme ve bu bilgileri kullanarak hasta, hekim ve diğer sağlık personeline biyolojik kaynaklı ilaçlar konusunda danışmanlık hizmeti verebilme |
| 4 | 4-Sekonder metabolitlerin biyolojik kaynaklardan ekstraksiyonu, ekstraksiyon yöntemleri ile saf ve tek etkin maddenin izolasyonu ve miktar tayini yöntemleri tasarlayabilme ve kromataografik teşhis ve ayırım ile spektral analiz yöntemlerinin uygulanması konusunda bilgiye sahip olabilme ve Analitik Farmakognozini tüm prensiplerini kavrayıp uygulayabilme. |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
yok
Dersin İçeriği
Uçucu Yağlar, genel özelikleri, elde edilme yöntemleri, uçucu yağ bileşenleri ve drogları, Reçine, lateks, katran tanımı ve drogları, Enzimler, Vitaminler, Antibiyotikler, sınıflandırılması, etki mekanizmaları, rezistans gelişimi, antibiyotik seçimi, tedavide kullanılan biyolojik kaynaklı antibiyotikler, antineoplastik etkili antibiyotikler ve diğer biyolojik kaynaklı antineoplastikler, Aşılar ve serumlar ile analitik farmakognozi laboratvuar düzeni ve laboratuvarda dikkat edilecek hususlar, laboratuvarda kullanılan cihazların tanıtımı ve kullanımı, Avrupa Farmakopesi standartlarına göre göre drogların analizi.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Uygulama | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Uçucu yağlar genel Uçucu yağların bitkilerde bulunuşları ve rolleri Uçucu yağların fiziksel özellikleri Uçucu yağların kimyasal yapıları Uçucu yağ içeren drogların kontrolü Uçucu yağların saklanmaları Uçucu yağların Farmakolojik özellikleri, toksisiteleri Uçucu yağların parfümeri, kozmetoloji ve hijyenik ürünlerde, gıda sanayinde ve endüstrinin diğer dalarında kullanılışı | Demonstrasyon, laboratuvar düzeni, çalışma gruplarının oluşturulması | ||
| 2 | Kafur Mentol, Aetheroleum Menthae arvensis dementholatum Timol, Aetheroleum Thymi, Herba Thymi | Laboratuarda cihazların kullanımı ve dikkat edilecek hususlar | ||
| 3 | Uçucu yağ bileşenleri ve drogları Herba Serpylli Herba Origani Herba Satureaja hortensis Ökaliptol Aetheroleum Eucalyptii Folia Eucalyptii Aetheroleum Niauli Aetheroleum Salviae trilobae Aetheroleum Lauri Folia Lauri Oleum Lauri expressum Aetheroleum Salviae Folia Salviae Aetheroleum Rosmarinum Folia Rosmarini Öjenol Aetheroleum Caryophylli Flos Caryophylli | Demonstrasyon, Fitoterapi, Aromaterapi ve Homeopati Hakkında Bilgiler | ||
| 4 | Oleum Rosae Aqua Rosae Gül konkreti Oleum Pelargonii Oleum Palma rosae Folia Menthae piperitae Oleum juniperi Oleum pini palustri Oleum Lavandulae Oleum Aurantii floris Oleum Neroli Fructus Coriandri Fructus Cardamomi Herba Menthae spicatae Fructus Carvi Folia Borosmae Oleum Cedri Herba Absinthi Oleum Chenopodii Askaridol Oleum Sabinae | Fitoterapide Kullanılan Drogların Makroskobik Anlatım | ||
| 5 | Aetheroleum Anisi vulgaris Fructus Anisi vulgaria Oleum Anisi stellati Fructus Anisi stellati Fructus Foeniculi Oleum Pini pumilionis Oleum Terebinthinae Cortex Cinnamomi cassie Coertex Cinnamomi ceylanici Sinnamilaldehit Pericarpium citri Oleum Citri Terpensiz lişmon esansı Oleum Aurantii pericarpii dulcis Sitronella Folia Melissae | Fitoterapide Kullanılan Drogların Makroskobik Anlatımı | ||
| 6 | Lemon verbena Lemon Gras Oleum Bergamiae Aqua Hamamelis Sasafras Teatre Caceput Acorus calamus Flores Chamomilla vulgaris Flores Chamomilla romanae Flores Cinae Radix Valerianae Flores Pyrethri | Eczanelerde Hazırlanabilecek Fitoterapötikler | ||
| 7 | Crocus Rhizoma ıridis Petroselinum crispum Artemisia dracunculus Ocimum basilicum Hyssopus officinalis Pennyroyal Reçineler, balsam, katran ve lateksler Fructus Cubabae Herba Cannabis Lacca Styrax Liquidus Balsamum Tolutanum Balsamum Peruvianum Benzoe Asefoetida Terebinthina Colophonium Filix mas Cauthcouc Gutta percha Pix Liquida Pix Juniperi Pix Betulae | Flores Chamomilla vulgaris’ in Avrupa Farmakopesi’ ne Göre İncelenmesi ve Tropanol Esteri Yapısındaki Solanaceae Alkaloitlerinin Miktar Tayini | ||
| 8 | Enzimler Tedavide kullanılışı ve Farmakognozi açısından önemli olan enzimler Sindirim sistemine yardımcı olarak kullanılan hayvansal kaynaklı enzimler Pankreatin Pankreolipat Pepsin Renet ve renin -Sindirime yardımcı olaak kullanılan bitkisel kaynaklı enzimler Papain Kimopapain Bromelain Fisin ve Ficus türleri | Etkili bileşiklerin fitokimyasal analizi | ||
| 9 | -Malt, malt ekstresi ve diastaz mikroorganizma kaynaklı enzimler Takadiastaz Galaktozidaz -Deriye ait ölü doku, hücre veya bunların istenmeyen komponentlerinin giderilmesi amacı ile kullanılan enzimler -Mikroorganizmalardan elde edilen enzimler Kollajenaz Sutillayinler ve subtilizin -Hayvansal kaynaklardan elde edilen enzimler Tripsin Kimotripsin Elat, fibrinolizin, deoksiribonüklez -Rekombinant ürünler Durnat, prunatin Kan pıhtılaşması ve bununla ilgili enzimler -Mikrobiyolojik kültür yolu ile elde edilen enzimler Streptokinaz Streptodornaz | Avrupa Farmakopesine Göre Radix Liquiritiae Droğundan Likitirozit Eldesi (I), Köpürme İndisi Tayini, Teşhis Denemesi ve Elma Sirkesi Hazırlığı | ||
| 10 | Arasınav | Arasınav | ||
| 11 | Vitaminler A, E, D, K vitaminleri B vitaminleri C vitamini | Avrupa Farmakopesi’ ne Göre Radix Liquiritiae Droğundan Likitirozit Eldesi (II), Meyan Şerbeti Eldesi, Zeytinyağından Sabun Yapımı ve Keten Tohumu ile Lapa Hazırlığı | ||
| 12 | Antibiyotikler Sınıflandırılması etki mekanizmalarına göre antibiyotikler Selektif etki Rezistans gelişimi Antibiyotiklerin üretilmesi Kimyasal özellikleri Kalite kontrolleri Antibiyotik seçimi ve antibiyotiklerin önemi | Folia Rosmarini Droğu Üzerinde Avrupa Farmakopesi’ ne Göre Total Hidroksisinnamik Asit Türevleri Tayini ve Bazı Teşhis Reaksiyonları | ||
| 13 | Tedavide kullanıllan antibiyotikler Etki mekanizmalarına göre antibiyotiklerin sınıflandırılması Patojen mikroorganizma hücre çeperi sentezini inhibe eden antibiyotikler Murein biyosentezinin stoplazmik reaksiyonlarını engelleyerek etki eden antibiyotikler Murein biyosentezinin plazma membranına ait reaksiyonlarını engelleyerek etki eden antibiyotikler Murein sentezinin ekstraplazmatik reaksiyonlarını engelleyerek etki eden antibiyotikler fosfomisin, basitrasin, vankomisin, Penisilinler, Tedavide kullanılan penisilinler ve tuzları, polipeptid antibiyotikler (tirotrisin, gramisidin, polimiksin, daptomisin, kapreomisin, viomisin) Polien antibiyotikler (nistatin, mikostatin, amfoterisin B) Mitozu inhibe ederek etki eden antibiyotikler (griseofulvin) Ribozomal protein sentezini inhibe eden antibiyotikler aminoglikozitler, neomisin, kanamisin, gentamisin, tetrasiklinler, makrolit yapılı antibiyotikler (oleandomisin, treoleandomisin) Glikozidik yapılı antibiyotikler (linkozamidler, linkomisin, novobiosin, spektinomisin, fusidik asit | Avrupa Farmakopesi’ ne Göre Herba Thymi’ den Kekik Suyu, Kekik Uçucu Yağı Eldesi ve Herba Thymi ile Kromatografik Çalışma | ||
| 14 | Antineoplastik etkili antibiyotikler Biyolojik kaynaklı diğer antineoplastik etkili bileşikler Vinca alkaloitleri Podofillotoksin türevleri Kamptotesin türevleri Taksan türevleri | Haftalık çalışma ve raporların değerlendirilmesi | ||
| 15 | Aşılar Canlı aşılar Cansız aşılar Toksoid aşılar Aşı takvimi Serumlar ve serum kaynakları | Pratik yoklama | ||
| 16 | Final | Yazılı yoklama |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
TANKER, M., TANKER, N., Farmakognozi, Cilt 1 Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, No:66, Ankara, 1991. TANKER, M., TANKER, N., Farmakognozi, Cilt 2 Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, No:65, Ankara, 1991 BRUNETON, J., Pharmacognosy Phytochemistry Medicinal Plants 2 nd edition, Intercept ltd, 1999. E.Ü. Eczacılık Fakültesi Farmakognozi Ana Bilim Dalı Farmakognozi IV Ders Notları E.Ü. Eczacılık Fakültesi Farmakognozi Ana Bilim Dalı I. Eczacılar için Eczanede Hazırlanabilecek Bitkisel Ürünler Kurs notları
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Uygulama/Pratik | 14 | 3 | 42 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 14 | 14 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 28 | 28 |
| Laboratuvar Ara Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Laboratuvar Sınavı | 1 | 3 | 3 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 118 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 | PÇ 16 | PÇ 17 | PÇ 18 | PÇ 19 | PÇ 20 | PÇ 21 | |
| ÖÇ 1 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 4 | 4 | 3 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 |
| ÖÇ 2 | 4 | 5 | 3 | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 | 5 | 4 | 5 | 3 | 4 | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 |
| ÖÇ 3 | 5 | 4 | 5 | 3 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 | 5 | 4 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 4 | 5 | 5 | 4 | 5 | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 3 | 5 | 4 | 4 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek