GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| AST303 | ASTRONOMİDE VERİ ANALİZİ I | Seçmeli Ders Grubu | 3 | 5 | 5,00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu derste, “Astronomik veri nedir? Astronomik verinin elde edilme yolları nelerdir? Verinin kalitesi ne demektir ve neden önemlidir? Verinin hassasiyetine etki eden etmenler nelerdir, nasıl giderilir? Astronomik veri sayesinde ulaşılan bilgi ve onun değerlendirmesi nasıl yapılır?” gibi astronomik soruların yanıtlanması ve bağlantılı olarak teknoloji-bilim ve günlük yaşam-astronomik birikimdeki gelişme bağlantısı üzerine sorgulama yapacak kavrayışın sağlanması amaçlanmaktadır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Doç. Dr. Orkun ÖZDARCAN
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Astronomide gözlemsel çalışmaların önemini kavrayabilme |
| 2 | Atmosferin Astronomik gözlemlere etkisini inceleyebilme |
| 3 | Gökcisimlerinin gözlemlerinde kullanılan algılayıcıları ve çalışma prensiplerini irdeleyebilme |
| 4 | Yer konuşlu gözlem araçları ve algılayıcılar ile verilerin elde sürecini inceleme |
| 5 | Atmosferin Astronomik gözlemlerdeki etkisinin belirleyebilme |
| 6 | Astronomik gözlemlerde zaman hesaplamalarını inceleyebilme |
| 7 | Değişen yıldızlarda gözlenen farklı dönem değişimlerinin nedenlerini inceleyebilme |
| 8 | Astronomi biliminin ne olduğu ve öneminin anlaşılabilmesi |
| 9 | Teknoloji ve bilime ilişkin keşif ve ilerlemelerin günlük yaşam üzerindeki etkisinin farkedilebilmesi |
| 10 | Uzay teknolojisi, astronomik gereksinimler ve astronomik donanımların (gözlemsel, aletsel ya da donanımsal) birbiriyle bağlantılı olduğunun farkedilmesi |
| 11 | Veri analizinin matematik, istatistik ve astronomik gözlem ve gökyüzü birlikteliğinin sonucu olduğunun kavranması |
| 12 | Veri analizinin bilgisayarlı bilimler ve aletsel malzeme teknolojisi bilgisinin birlikteliği sonucu olduğunun kavranması |
| 13 | Çokalanlı yeni bilimlerin geniş bir bilimsel bakış açısı sağladığının kavranabilmesi |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
• Astronomik verinin tanımı • Veri kalitesi, sinyal, gürültü • Astronomik veri örnekleri • Astronomik veri toplama yöntemleri • Astronomik veri indirgeme yöntemleri • Veri gruplarının analiz edilmesi ve sayısal modellemesi
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Uygulama | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Astronomik veri nedir? Veri arşivleme, veri analiz yöntemleri, bazı önemli tanımlar | Astronomik Verinin Kalitesi, Hata kaynakları, dönem boyunca kullanılacak yazılım ve veri tabanlarının kısa bir tanıtımı | ||
| 2 | Astronomik veri örnekleri Işığı ölçmek: Işıkölçüm yöntemi, veri indirgemesi | Geniş band ışıkölçüm üzerinden yöntemin tanıtımı ve indirgeme uygulaması | ||
| 3 | Gözlem zamanlarının Güneş merkezine indirgenmesi Fark ışıkölçümü Standart ışıkölçüm | Aletsel dönüşüm katsayılarının elde edilmesi ve ölçümlerin standart sisteme taşınması | ||
| 4 | CCD ışıkölçüm yöntemi CCD kalibrasyon görüntüleri ve önemi | Bilgisayarda ile CCD görüntüsünün ve kalibrasyon görüntülerinin incelenmesi | ||
| 5 | CCD görüntülerinin indirgemesi İndirgenmiş bir görüntüde Sinyal/gürültü oranı hesabı | İndirgenmiş CCD görüntülerinde gerçek ışık kaynağı ve sahte parlamaları belirlemek, Sinyal/Gürültü oranının belirlenmesi | ||
| 6 | İndirgenmiş CCD görüntülerinden parlaklık belirlenmesi Açıklık ışıkölçümü | İndirgenmiş bir CCD görüntüsündeki bir ışık kaynağının parlaklığının belirlenmesi | ||
| 7 | Işığı ölçmek: Tayfsal gözlem yöntemleri | Eşel ve uzun yarık (long slit) tayfı için birer örnek görüntünün bilgisayar ortamında incelenmesi, amaca uygun yöntemin belirlenmesi | ||
| 8 | ARA SINAV | Ara sınav sorularının çözülmesi | ||
| 9 | Örten çift yıldızlarda tutulma zamanları, ışık öğeleri, çevrim ve evre hesabı | Bir örten çiftin tutulma ortası zamanının iki ayrı yöntemle belirlenmesi | ||
| 10 | Örten çift yıldızların tutulma zamanlarından O-C diagramı oluşturulması, ışık öğelerinin düzeltilmesi | Bir örten çiftin tutulma ortası zamanları ile bilgisayarda O-C diagramı oluşturulması ve ışık öğelerinin düzeltilmesi | ||
| 11 | O-C diagramında dönem değişiminin izlenmesi: Parabolik değişim | O-C diagramından parabolik değişimin hesaplanması, değişimin fiziksel köken(ler)inin tartışılması | ||
| 12 | O-C diagramında dönem değişiminin izlenmesi: Dalga benzeri değişim | O-C diagramından dalga benzeri değişimin hesaplanması, değişimin fiziksel köken(ler)inin tartışılması | ||
| 13 | O-C diagramında dönem değişiminin sayısal modellemesi | Dönem değişimlerinin en küçük kareler ve diferansiyel düzeltmeler yöntemleri ile modellenmesi | ||
| 14 | Dönem sonu genel tekrar | Uygulamalı örnekler | ||
| 15 | FİNAL SINAVI |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
-Prof. Dr. Günay TAŞ’ın “Astronomide veri analizi” ders notları -Prasenjit Saha, 2003, "Veri Analizinin prensipleri", Cappella Archive, ISBN 1902918118 -Jean-Luc Starck, Fionn Murtagh, 2002, "Astronomide veri analizi için el kitabı", Springer-Verlag, -Eric D. Feigelson, G. Jogesh Babu, 2012, "Astronomide modern istatistik yöntemler", Cambridge University Press, ISBN 9780521767279 -J. V. Wall, C. R. Jenkins, 2003, "Astronomlar için pratik istatistikler", Cambridge University Press, ISBN 100521454166 -J. Cheng, 2009, "Astronomide teleskop dizaynının temelleri", Springer, ISBN 9780387887906 -Pierre Y. Bely, 2012, "Büyük optik teleskopların dizaynı ve yapımı", Springer, ISBN 0387955127 - Önerilecek değişik web sayfaları, bilgisayar programları
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Uygulama/Pratik | 14 | 2 | 28 |
| Soru-Yanıt | 6 | 3 | 18 |
| Rapor Hazırlama | 1 | 8 | 8 |
| Rapor Sunma | 1 | 4 | 4 |
| Ödev Problemleri için Bireysel Çalışma | 5 | 5 | 25 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 15 | 15 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 15 | 15 |
| Quiz için Bireysel Çalışma | 2 | 10 | 20 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 161 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 4 | 2 | 2 | |||||||
| ÖÇ 2 | 5 | 3 | 2 | ||||||||
| ÖÇ 3 | 5 | 3 | 2 | 2 | |||||||
| ÖÇ 4 | 5 | 5 | 4 | ||||||||
| ÖÇ 5 | 5 | 3 | |||||||||
| ÖÇ 6 | 5 | ||||||||||
| ÖÇ 7 | 5 | 5 | |||||||||
| ÖÇ 8 | |||||||||||
| ÖÇ 9 | |||||||||||
| ÖÇ 10 | |||||||||||
| ÖÇ 11 | |||||||||||
| ÖÇ 12 | |||||||||||
| ÖÇ 13 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek