GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 402044262006 | MOLEKÜLER EKOLOJİ VE EVRİM | Ders | 4 | 8 | 4,00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Moleküler Ekoloji ve Evrim dersinin amacı, türler arasındaki fenotipik farklılıkların genetik temelini anlamak, evrimsel zaman içinde genetik çeşitlilikte gözlenen değişikliklerin nasıl araştırılacağını ortaya koymak, türler arasındaki filogenetik akrabalıkları ortaya koymayı sağlayacak moleküler markırları - ve yöntemeleri anlatmak, tek populasyonların ve çoklu pupulasyonların genetik analizlerinin hangi yöntemlerle yapılacağını ortaya koymak.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Aşkım Hediye ÇETİNEL
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Türlerin evrimine ilişkin farklı bakış açıları kazandırmak |
| 2 | Genetik çeşitlilik miktarının belirlenmesinde moleküler markırların kullanımının kavranması |
| 3 | Sınırsız bir veri kaynağı olarak genlerin kullanımının açıklanması |
| 4 | Kalıtım biçimlerinin ekolojideki öneminin anlaşılması |
| 5 | Uniparental ve biparental belirleyicilerin kullanımları arasındaki farkların kavranması |
| 6 | Moleküler markırların neden çok büyük bir bilgi kaynağı olduğunun anlaşılması |
| 7 | Tek ve çoklu populasyonların genetik analizinin anlaşılması |
| 8 | Gen akışının ölçülmesi ve gen akışını nelerin etkilediğinin anlaşılması |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Moleküler Ekoloji Nedir?, Protein Allozimler, Genetik Markerlar (Belirleyiciler) Olarak Allozimler, Sınırsız Bir Veri Kaynağı Olarak Genler, Ekolojide kullanılan moleküler belirleyiciler, Kalıtım biçimleri, Çekirdek ve organel kalıtımı, Haploid kromozomlar, Uniparental belirleyicilerin sakıncaları, Kodominant belirleyiciler, Dominant Belirleyiciler, Tek Populasyonların Genetik Analizi (Genetik Çeşitliliğin Miktarını Ölçme, Genetik Çeşitliliğe Neler Etki Eder?), Çoklu Populasyonların Genetik Analizi (Populasyon alt bölümlerinin miktarını ölçme, Gen Akışının Ölçülmesi, Gen Akışını Etkileyen Nedir?, Popülasyon Farklılaşması: Genetik Sürüklenme ve Doğal Seleksiyon)
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | Moleküler Ekoloji Nedir? Moleküler Ekolojinin Ortaya Çıkışı Protein allozimler Genetik Markerlar (Belirleyiciler) Olarak Allozimler | ||
| 2 | Sınırsız Bir Veri Kaynağı Olarak Genler • Mutasyon ve Rekombinasyon • Polimeraz zincir reaksiyonu | ||
| 3 | • DNA Kaynakları • PCR’den veri elde etme o DNA Dizi Analizi o Real-time PCR | ||
| 4 | EKOLOJİDE KULLANILAN MOLEKÜLER BELİRLEYİCİLER (MARKERLAR) Kalıtım Biçimleri Çekirdek kalıtımı ve organel kalıtımı • Hayvan mitokondriyal DNA’sı • Bitki mitokondriyal DNA’sı • Kloroplast DNA dahil Plastidler | ||
| 5 | Haploid kromozomlar Uniparental belirleyicilerin sakıncaları | ||
| 6 | Moleküler Belirleyiciler (Markerlar) Kodominant belirleyiciler • Allozimler • Restriksiyon Fragmenti (Parça) Uzunluk Polimorfizmleri (RFLP) • DNA Dizileri • Tek nükleotid polimorfizmleri • Mikrosatellitler | ||
| 7 | Dominant Belirleyiciler • Rasgele Çoğaltılmış Polimorfik DNA (RAPDs) • Çoğaltılmış Fragman Uzunluk Polimorfizmi (AFLPs) | ||
| 8 | Arasınav | ||
| 9 | TEK POPULASYONLARIN GENETİK ANALİZİ Populasyon nedir Genetik Çeşitliliğin Miktarını Ölçme • Hardy-Weinberg dengesi | ||
| 10 | • Genetik çeşitliliğe ilişkin tahminler o Haploid çeşitlilik • Belirleyicinin (Marker’ın) seçimi | ||
| 11 | Genetik Çeşitliliğe Neler Etki Eder? • Genetik sürüklenme o Etkili popülasyon büyüklüğü nedir? o Ne’ye Neler Etki Eder? o Ne’nin Hesaplanması | ||
| 12 | • Popülasyon darboğazları • Doğal Seleksiyon • Üreme | ||
| 13 | ÇOKLU POPULASYONLARIN GENETİK ANALİZİ Populasyon alt bölümlerinin miktarını ölçme • Genetik uzaklık • F İstatistikleri • FST’yi yorumlamak Gen Akışının Ölçülmesi • Doğrudan yöntemler • Dolaylı yöntemler • Atama testleri • Gen akışı ihtilafları | ||
| 14 | Gen Akışını Etkileyen Nedir? • Dağılma yeteneği • Uzaklık yoluyla izolasyon • Dağılmaya yönelik bariyerler • Üreme • Parçalanmış habitatlar ve metapopülasyonlar • Türler arası etkileşimler | ||
| 15 | Popülasyon Farklılaşması: Genetik Sürüklenme ve Doğal Seleksiyon • Gen akışı ve genetik sürüklenme • Gen akışı ve lokal adaptasyon | ||
| 16 | Final Sınavı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
DERS KİTABI: Freeland J. R. ‘Molecular Ecology’ John Wiley and Sons, Ltd 2005 Molecular Approaches to Ecology and Evolution, Edited by R., DeSalle, B., Schierwater 1998 YARDIMCI KİTAPLAR: Page, R. D. M., Holmes, E. C., ‘Molecular Evolution A Phylogenetic Approach’.Blackwell Publishing company, 2008.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Rapor Hazırlama | 4 | 2 | 8 |
| Seminer | 1 | 1 | 1 |
| Bireysel Çalışma | 12 | 2 | 24 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 12 | 12 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 14 | 14 |
| Okuma | 12 | 2 | 24 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 113 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 4 | 5 | 4 | 4 | 3 | 4 | 4 | |
| ÖÇ 2 | 5 | 5 | 4 | ||||||
| ÖÇ 3 | 4 | 4 | 5 | 4 | 5 | ||||
| ÖÇ 4 | 5 | 4 | 5 | 3 | 4 | ||||
| ÖÇ 5 | 5 | 5 | 4 | ||||||
| ÖÇ 6 | 4 | 5 | 5 | 3 | 4 | 5 | |||
| ÖÇ 7 | 5 | 5 | 3 | 5 | |||||
| ÖÇ 8 | 4 | 4 | 5 | 3 | 4 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek