GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| BİYB301 | GENETICS-I | Ders | 3 | 5 | 5,00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
İngilizce
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, öğrencilerin genetiğin temel kavramlarını öğrenmesini, gen, genotip ve fenotip arasındaki ilişkiyi kurabilmesini, genetik konuları ile ilgili analitik düşünceye sahip olabilmesini, deneysel mantık geliştirebilmesini ve genetik problemleri çözebilmesini, Mendel kurallarını, Mendel’ den sapma gösteren durumları, kalıtım modellerini, olasılık kanunlarını, soyağaçlarını, cinsiyetin belirlenmesinin temellerini, gen bağlantısını ve kromozom haritalamasını, çekirdek dışı kalıtımı ve kromozom mutasyonlarını kavramasını ve bu konular arasındaki bağlantıları kurabilmesini sağlamaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Melike Bor
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Temel genetik kavramlarını öğrenebilme |
| 2 | Kalıtımın temel ilkelerini kavrayabilme |
| 3 | Moleküler biyoloji, biyokimya, istatistik gibi farklı disiplinlerin yaklaşımlarını genetik konuları ile ilişkilendirebilme |
| 4 | Gen, genotip ve fenotip arasındaki bağlantıyı kurabilme |
| 5 | Genetik konularını güncel hayata uyarlayabilme |
| 6 | Genetik kavramlar ve deneyler arasındaki bağlantının sorgulanmasını sağlayabilme |
| 7 | Genetik ile ilgili veri tabanını araştırabilme ve elde ettiği bilgileri sözlü ya da yazılı aktarabilme |
| 8 | Deneysel mantık, analitik düşünce, nicel analiz ve problem çözümü arasındaki bağlantının kurulmasını sağlayabilme |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Genetiğe Giriş, İnterfaz ve Hücre Döngüsü, Hücre Bölünmeleri, Mendel Genetiği, Olasılık Kanunları, Soy Ağaçları (Pedigri), Mendel Genetiğinin Uzantıları, Gen Etkileşimleri, X’ e Bağlı Kalıtım, Cinsiyetin Belirlenmesi ve Eşey Kromozomları, Ökaryotlarda Gen Bağlantısı (Linkage), Mitotik Rekombinasyon, Kardeş Kromatit Değişimleri (SCE), Tetrat Analizi, Bakteri ve Bakteriyofajlarda Rekombinasyon ve Haritalama, Çekirdek Dışı Kalıtım, Kromozom Mutasyonları: Kromozom Sayısındaki Değişiklikler, Kromozom Mutasyonları: Kromozom Yapısındaki ve Düzenindeki Değişiklikler
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Laboratuvar | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Genetiğe Giriş: Genetik Biliminin Tarihi, Modern Biyolojinin Doğuşu, Genetikte Temel Kavramlar | Mitoz bölünmenin incelenmesi (Soğan kök ucunda) | ||
| 2 | İnterfaz ve Hücre Döngüsü, Hücre Bölünmeleri: Hücre döngüsü kontrol molekülleri, Kontrol noktaları, Mitoz ve mayoz bölünme, spermatogenez, oogenez, çiçekli bitkilerde gametogenez | Hayvan kemik iliği ve insan periferik kan preparatlarında metafaz kromozomlarının incelenmesi | ||
| 3 | Mendel Genetiği: Mendel kanunları, monohibrit çaprazlamalar, resiprokal çaprazlamalar, test çaprazlama, dihibrit çaprazlama, fenotip ve genotip oranları | Gametogenezin (spermatogenez ve oogenez) incelenmesi (ovaryum ve testis preparatları) ve problemlerinin çözümü | ||
| 4 | Olasılık Kanunları: Çarpım ve toplam kanunu, şartlı olasılık, olasılıkta binom açılımı, ki kare analizi, Soy Ağaçları (Pedigri): Dominant, resesif ve X e bağlı pedigrinin özellikleri | Monohibrit çaprazlamalar (Test-kros, geri çaprazlama) | ||
| 5 | Mendel Genetiğinin Uzantıları: Tam Dominantlık, Eksik (Kısmi) Dominantlık, Eşbaskınlık (Kodominansi), Multiple Alleller, İnsanlarda Doku Uyuşmazlığı, Bitkilerde Kendine Uyuşmazlık Alleleri, Letal Alleller, Pleiotropi | Pedigri analizi ve problemler | ||
| 6 | Gen Etkileşimleri: Discontinuous Variation, 1.Epistatik Gen İnteraksiyonları Resesif Epistasi, Dominant Epistasi, Komplemanter Gen Etkisi (Duplikat resesif genler), Engelleyici Genler (Dominant-resesif interaksiyon), Duplikat Genler, Etkisi Kümülatif Duplikat Genler, 2.Epistatik Olmayan Gen İnteraksiyonları, Komplemantasyon (Tamamlama) Analizi | Allelik ilişkiler (Dominant-resesif, kodominant, multiple ve letal alleller) | ||
| 7 | X’ e Bağlı Kalıtım: Drosophila’ da X-bağlantısı, İnsanlarda X’e Bağlı Kalıtım, Holandric genler, Fenotip Üzerine Eşey-sınırlı ve Eşey-etkili Kalıtım, Genotip- Çevre Etkileşimi, Penetrans ve Ekspresivite, Genetik Arka Plan Etkileri, Genetik İfadenin Ortaya Çıkması, Genetik Beklenti, Genomik İmprinting | İnsanlarda kan grubu tayini ve problem çözümü | ||
| 8 | Arasınav | |||
| 9 | Cinsiyetin Belirlenmesi ve Eşey Kromozomları: Eşeysel Farklılaşma ve Yaşam Döngüleri, Model Organizmalar, X ve Y Kromozomları, İnsanlarda Y Kromozomu ve Erkek Birey Gelişimi, Klinefelter Sendromu, Turner Sendromu, Süper dişi sendromu, Süper Erkek (Jacob's) Sendromu, İnsanlarda Eşeysel Farklılaşma, İnsanlarda Eşey Oranı, Doz Ayarlaması, Barr Cisimcikleri, Lyon Hipotezi, X İnaktivasyon Mekanizması, Drosophila’ da Eşey Belirlenmesi, Sürüngenlerde Eşey Belirlenmesi | Dihibrit çaprazlamalar, modifiye dihibrit oranları | ||
| 10 | Ökaryotlarda Gen Bağlantısı (Linkage): Linkage nedir?, Krosing Over, Kiyazma Frekansı, Krosing over ve Kromozom Haritalaması, Coupling ve Repulsion, Üç Noktalı Haritalama, Interference | X’ e bağlı kalıtım problemleri | ||
| 11 | Mitotik Rekombinasyon, Drosophila’ da Twin spotlar, Kardeş Kromatit Değişimleri (SCE), Tetrat Analizi, Tetradlarla Rekombinasyon Haritalaması, İnsanlarda Rekombinasyonla Linkage Haritalaması, Pedigrilerle Linkage mesafesinin hesaplanmasında Lod Skor (Odds) Metodu, Somatik Hücre Hibridizasyonu ile İnsan Kromozomunun Haritalanması, Sinteni Testi | Ökaryotlarda linkage, üç noktalı gen haritalaması, interferens ve uygunluk katsayısı hesaplamaları, F2 verilerinden bağlantı hesaplanması | ||
| 12 | Bakteri ve Bakteriyofajlarda Rekombinasyon ve Haritalama: Konjugasyon, Hfr Bakteriler ve Kromozom Haritalaması, F’ Durumu ve Merozigotlar, Transformasyon, Transformasyon ve Haritalama, Transdüksiyon, Transdüksiyon ve Haritalama, Bakteriyofajlardaki Mutasyon ve Rekombinasyonlar, Rekombinasyon Analizi ve Haritalama | Ascomycetes’ de tetrat analizi problemleri | ||
| 13 | Çekirdek Dışı Kalıtım: Organel Kalıtımı, Kloroplast mutasyonları, Mitokondri Mutasyonları, Mitokondri/Kloroplast Evrimi, Endosimbiyont Teori, Mitokondriyal Genetik Hastalıklar, Enfeksiyon Tip Kalıtım, Anasal (Maternal) Etki | Bakterilerde rekombinasyon ve haritalama problemleri | ||
| 14 | Kromozom Mutasyonları: Kromozom Sayısındaki Değişiklikler, Euploidi aneuploidi, monosomi, trisomi, Down sendromu, Patau sendromu, Edwards sendromu, Warkany sendromu, İnsan Aneuploidisinde Yaşayabilirlik | Kromozomal varyasyonlar | ||
| 15 | Kromozom Mutasyonları: Kromozom Yapısındaki ve Düzenindeki Değişiklikler, Delesyon, Cri du Chat Sendromu, Pseudodominasi, Duplikasyon, Gen Fazlalığı, Gen Amplifikasyonu, İnversiyon, Translokasyon, Robertsonian Translokasyon, İnsanlarda Kırılgan Bölgeler, Fragile X Sendromu | Laboratuar Sınavı | ||
| 16 | Final Sınavı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Concepts of Genetics, 12th edition, 2019 Klug, Cummings, Spencer, Palladino, Killian Published by Pearson. Concepts of Genetics with Mastering Genetics, Global Edition 2015 Klug, Cummings, Spencer, Palladino. Published by Pearson. Concepts of Genetics, 10th edition, 2014 Klug, Cummings, Spencer, Palladino, Published by Pearson.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 70 |
| Laboratuvar Sınavı | 1 | 20 |
| Ev Ödevi | 1 | 10 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Derse Katılım | 15 | 2 | 30 |
| Laboratuvar | 15 | 2 | 30 |
| Problem Çözümü | 3 | 3 | 9 |
| Rapor Hazırlama | 2 | 3 | 6 |
| Rapor Sunma | 2 | 2 | 4 |
| Bireysel Çalışma | 6 | 2 | 12 |
| Ödev Problemleri için Bireysel Çalışma | 2 | 3 | 6 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 12 | 12 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 12 | 12 |
| Okuma | 11 | 2 | 22 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 147 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 4 | 4 | 3 | |||||
| ÖÇ 2 | 5 | 4 | 4 | 3 | |||||
| ÖÇ 3 | 4 | 4 | 3 | 4 | 5 | 2 | |||
| ÖÇ 4 | 4 | 5 | 5 | 3 | |||||
| ÖÇ 5 | 4 | 4 | 5 | 4 | 5 | 5 | 5 | ||
| ÖÇ 6 | 4 | 5 | 2 | 3 | 3 | ||||
| ÖÇ 7 | 3 | 4 | 4 | 5 | 3 | 3 | 3 | ||
| ÖÇ 8 | 4 | 3 | 2 | 4 | 2 | 1 | 1 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek