GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| BİY109 | BOTANİK | Ders | 1 | 1 | 3,00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Dersin Amacı
Dersin amacı, Ziraat Fakültesi’nin daha yüksek sınıfları için öğrencileri hazırlamaktır. Bu derste, bitki işlev ve yapıları hakkında temel bilgiler verilmektedir.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Öğr. Gör. Dr. Volkan EROĞLU
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Temel botanik kavramlarını öğrenebilme |
| 2 | Bitki işlev ve yapılarının temel ilkelerini kavrayabilme |
| 3 | Moleküler biyoloji, bitki sistematiği, biyoçeşitlilik gibi farklı disiplinlerin yaklaşımlarını genel botanik konuları ile ilişkilendirebilme |
| 4 | Bitki morfolojisi, bitki fizyolojisi ve genetiği arasındaki bağlantıyı kurabilme |
| 5 | Genel botanik konularını güncel hayata uyarlayabilme |
| 6 | Genel botanik ile ilgili kavramlar ve deneyler arasındaki bağlantının sorgulanmasını sağlayabilme |
| 7 | Genel botanik ile ilgili veri tabanını araştırabilme ve elde ettiği bilgileri sözlü ya da yazılı aktarabilme |
| 8 | Deneysel mantık, analitik düşünce, nicel analiz ve problem çözümü arasındaki bağlantının kurulmasını sağlayabilme |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Botanik ve önemi. Bitkilerde hücre, doku ve organların yapıları. Vejetatif (kök, gövde, yaprak) ve reprodüktif (çiçek, meyva, tohum) organların yapı ve işlevleri. Üreme ve döl almaşı. Bitkilerde metabolizma fizyolojisi, bitkilerde büyüme ve gelişme olayları
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Uygulama | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 1. hafta Konular (Teorik) Giriş: Canlılar Dünyası kavramı, Botanik Biliminin anlam ve önemi: Yaşam bilim biyolojinin inceleme objesi canlı varlıkların özellikleri [Belli yapısal düzen (hücresel yapı), kimyasal bileşim, madde ve enerji alışverişi (metabolizma), büyüme-farklılaşma, çoğalma (üreme), adaptasyon, rejenerasyon, hareket, mutasyon ve doğal ayıklanma], Dünyada yaşamın oluşumu ve buna ilişkin görüşler. Canlılar dünyasının sınıflandırılması, Biyolojik bilim dalları, Botanik bilim dalları, Bitkiler ve önemli konuları. | Konular (Bitki Çeşitliliği) 1. Canlı Çeşitliliğinin Oluşumu 2. Bitkiler Alemi Binomial Nomenklatür 3. Bitkilerin Sınıflandırılması 4. Whittaker (5 Alem) 5. Woose (3 Domain) Örnekler Cyanobacterıa, Bacillariophyta (Diatome), Chlorophyta, Phaeophyta, Rhodophyta, Fungı, Liken, Hepatıcophyta, Bryophyta, Lycophyta, Sphenophyta, Pterophyta, Pinophyta | ||
| 2 | Bitkilerin Sınıflandırılması ve adlandırılması: Hücre kavramı ve Bitki Hücre Yapısı: Bitki hücresinin özde tanıtımı ve incelenmesi [Hücre çeper yapısı, sitoplazma (sitosol, ER ve Golgi aygıtı) yapı ve işlevi | Konular (Mikroskop) 1. Mikroskopun tarihçesi 2. Mikroskop Tipleri 3. Mikroskopun Kısımları 4. Mikroskop Kullanımı Eğitimi Örnekler Sıvı preparat, kesit preparat | ||
| 3 | Hücre organelleri (mitokondri, plastitler, peroksizom), Hücre iskelet sistemi, Nukleus ve kromozom yapıları, Vakuol ve işlevi, Hücre bölünesi-Mitoz bölünme] | Konular (Hücre ve dokular) 1. Hücreden ekosfere kadar tanım 2. Hücre ve doku nedir? 3. Hücre bölünme tipleri 4. Mitoz bölünme safhaları 5. Mitoz bölünme preparat hazırlama yöntemi Örnekler Soğan kök hücresinde mitoz bölünme safhaları | ||
| 4 | Bitkisel Dokular: meristemler ve işlevleri: Meristemler ve ve işlevleri, Ergin dokular, Parankimatik dokular. | Konular (Kök) 1. Tallophyta, cormophyta farkı 2. Bitkilerin genel kısımları 3. Kök tanımı ve kök oluşumu 4. Mikoriza 5. Monokotil dikotil kök farkı 6. Metamorfozların tanımlanması (Destek Kök, Tutunma kökleri, Çekme Kök, Hava Kökleri, Pnömatoforlar, Emeçler, Depo kök, Yumru Kök) Örnekler Zea mays, Hedera helix, Allium sp., Cathlea sp., Taxodium sp., Viscum albüm, Daucus carota, Asparagus sp. | ||
| 5 | Epidermis ve türevleri (stoma ve trikomlar). Destek doku (kollenkima ve sklerenkima) | Konular ( Gövde) 1. Gövde tanımı ve gövdenin kısımları 2. Gövde üzerindeki yapıların anlamı (mevsim halkası, lentisel, dal izi, çiçek izi vb.) 3. Gövde duruşları (sarılıcı, sürünücü vb.) 4. Gövde Dallanmaları 5. Monokotil Dikotil gövde farkları 6. Gövde metamorfozları (Soğan gövde, Korm Gövde, Caudex, Rizom gövde, Yumru (tuber) gövde, Stolon Gövde, Cladot (filloklad, yapraksı) gövde, Succulent gövde, Diken gövde, Areol Gövde, Tendril (sülük) gövde) Örnekler Aesculus hippocastaneum, Gramineae, Conyza canadensis, Selaginella sp., Laurus nobilis, Tilia cordata, Vinca major, Taraxacum sp., Allium sp., Nolina sp., Iris sp., Solanum tuberosum, Viola odorata, Ruscus hypoglossum, Opuntia ficus-indica, Sarcopoterium spinosum, Vitis vinifera | ||
| 6 | Arasınav | |||
| 7 | Salgı doku (salgı tüyleri ve bezleri), Emme (absorpsiyon) dokusu, İletim dokusu yapı ve tipleri (floem ve ksilem elemanları) | Konular (Yaprak) 1. Yaprak tanımı ve yaprağın kısımları 2. Yaprak Yapısal tipleri (Likofiller, Öfiller) 3. Yaprak Metamorfozları (Tomurcuk pulları, Fillod yapraklar, Diken yaprak, Depo yaprak, Sülük yaprak, Üretken yaprak, Kapan yaprak) 4. Yaprak Tipleri (Basit, bileşik, palmat, pinnat vb.) 5. Yaprak parçalanması (bipinnat, tripinnat, pinnatifid, pinnatisect vb.) 6. Lamina yapısına göre yapraklar 7. Yaprak uç ve dip şekilleri 8. Yaprak Kenarı tipleri 9. Yaprak Dizilişleri 10. Fillotaksi 11. Yaprak tüyleri 12. Yaprak Bağlantısı 13. Yaprak Damarlanması 14. Monokotil-Dikotil yaprak farkı Örnekler Ceratonia siliqua, Acacia sp., Liquidambar orientalis, Jacaranda sp., Jasminum sp., Vinca major, Ligustrum vulgare, Laurus nobilis, Aesculus hippocastaneum, Bryophyllum, Tilia cordata, Vicia sp., Sedum sp., Opuntia ficus-indica, Berberis sp., Quercus cerris, Pinguicula sp., Venus sp. Avena barbata | ||
| 8 | Bitkisel Organlar : Kök, Gövde morfolojisi ve anatomisi (Monokotil ve dikotil farklılıkları ) konuları işlenir. Bitkisel Organlar ve Üreme: Yaprak morfolojisi ve anatomisi, Bitkilerde üreme (eşeyli ve eşeysiz üreme, mayoz bölünme mekanizması ve önemi, bitkiler dünyasında örneklerle yaşam döngüsü kavramı). | Konular (Çiçek) 1. Çiçek tanımı ve kısımları (dikotil-monokotil) 2. Çiçek simetrileri 3. Periant birleşmesi 4. Stamen tutunması ve yerleşmesi 5. Stamen birleşmesi 6. Anter kısımı ve bağlantıları 7. Ginekeum, karpel ve pistil 8. Ovaryum bağlantısı ve pozisyonları 9. Periant / Andrekeum pozisyonları 10. Karpel Evrimi 11. Plasentasyon tipleri 12. Compositae çiçeği 13. Çiçek formülü ve çiçek diyagramı Örnekler Yucca flamentosa, Arbutus unedo, Gazania sp., Eriobotrya japonica, Taraxacum sp. | ||
| 9 | Yüksek (çiçekli) bitkilerde üreme organlarının yapısı özellikleri: Çiçek, Meyve, Tohum yapı ve özellikleri. | Konular (Çift döllenme ve Meyve) 1. Ovüllerin Yapısı ve gelişimi 2. Embriyo kesesi oluşum aşamaları 3. Polen oluşum aşamaları 4. Tozlaşma 5. Çift Döllenme 6. Meyve ve kısımları 7. Temel Meyve tipleri 8. Basit Meyveler (Aken, Karyopsis, Nut, Nutlet, Samara, Tryma, Urticle, Kapsüla (lokulosid, septisidal, sirkumsesil, septifragal, porisidal) Folikül, Legümen, Lomentum, Silikula, Silikuva, Şizokarp, Beri, Drupa, Pyrene, Hesperidium, Pepo, Pome, Yalancı drupa) 9. Agregat Meyveler (Akenasetum, Drupasetum, Foliasetum) 10. Bileşik Meyveler (Bur, Sorosis, Sikonyum) Örnekler Mevsim içinde olgunlaşmış bütün meyveler ve kuru meyve örnekleri laboratuvara getirilerek incelenir. | ||
| 10 | Bitkisel Yapıların işleyişi (Bitki Fizyolojisine giriş): Bitkilerin mineral element bileşimi ve mineral besin elementlerinin bitkilerdeki işlevleri. Bitkilerde su ve mineral madde alınım, taşınım mekanizmaları, Transpirasyon:Hücre düzeyinde su alınımında difüzyon, ozmozis ve şişme olayları: Biyolojik zarlarda permeabilite: Zar denetiminde aktif ve pasif mineral madde alınım mekanizmaları. | Konular (Tohum) 1. Tohum tanımı ve tohum morfolojisi 2. Karunkula elaisom 3. Sarkotesta 4. Temel tohum taslağı tipleri 5. Tohumun kısımları 6. Embriyonun kısımları 7. Koleoptil ve koleorhiza 8. Polikotil embriyo ve Poliembriyoni 9. Dikotil-Monokotil farkları tekrar Örnekler Mevsim içinde olgunlaşmış bütün tohumlar ve kuru tohum örnekleri laboratuvara getirilerek incelenir. | ||
| 11 | Bitkilerde enerjitik olaylar, Fotosentez | Bitki Diaspor dağılım mekanizmaları ile ilgili belgesel gösterimi | ||
| 12 | Final Sınavı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
DERS KİTABI: • Vardar, Y., Seçmen, Ö., “Bitki Morfolojisinde Temel Bilgiler” Barış Yayın. (1993) • Vardar, Y., Güven A., “Bitki Fizyolojisine Giriş”. Barış Yayın. (1996) • Vardar, Y., Kesercioğlu, T., “Genetiğe Başlarken”. Barış yayın. (1996) YARDIMCI KİTAPLAR: Bitki Biyolojisi Çev. Ed. Kani Işık (Linda E. Graham, James M Graham, Lee W. Wilcox), Palme Yayıncılık, Ankara (2004).
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 90 |
| Laboratuvar Sınavı | 1 | 10 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Final Sınavı | 1 | 5 | 5 |
| Uygulama/Pratik | 1 | 20 | 20 |
| Laboratuvar | 1 | 20 | 20 |
| Bireysel Çalışma | 1 | 10 | 10 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 10 | 10 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 10 | 10 |
| Okuma | 1 | 5 | 5 |
| Laboratuvar Sınavı | 1 | 5 | 5 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 90 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | |||
| ÖÇ 2 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | |||
| ÖÇ 3 | 5 | 5 | 4 | 3 | 4 | |||||
| ÖÇ 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 3 | 5 | 4 | ||
| ÖÇ 5 | 5 | 4 | 5 | 3 | 3 | 5 | 5 | 5 | ||
| ÖÇ 6 | 5 | 3 | 3 | 4 | 5 | 4 | ||||
| ÖÇ 7 | 5 | 5 | ||||||||
| ÖÇ 8 | 5 | 3 | 5 | 5 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek