GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 803001082019 | HAK HABERCİLİĞİ | Ders | 1 | 2 | 3,00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, öğrencilere hak odaklı habercilik yaklaşımının temel prensiplerini öğretmek, öğrencileri meslek yaşamlarında hak odaklı haber konularına odaklanmaya teşvik etmek, mevcut egemen haber anlayışının hak odaklı habercilik perspektifinden eleştirel analizini yapma becerisi kazandırmak ve etik-sorumlu gazetecilik yaklaşımı olarak hak odaklı habercilik pratiklerinin imkan ve ihtimalleri üzerine yoğunlaşmaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. GÜLGÜN ERDOĞAN TOSUN
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Hak odaklı habercilik yaklaşımına ilişkin kuramsal ve kavramsal düzeyde bilgi sahibi olur. |
| 2 | Hak odaklı habercilik perspektifiyle ana akım medyadaki habercilik pratiklerinin eleştirel analizini yapabilme yetkinliği kazanır. |
| 3 | Kadın hakları odaklı, çocuk hakları odaklı, engelli hakları odaklı, genç odaklı, mülteci hakları odaklı, ekoloji odaklı haber yapımına ilişkin bilgi ve yetkinlik kazanır. |
| 4 | Etik ve sorumlu gazetecilik kodlarına uygun haber yapım becerisi kazanır. |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Ders; hak odaklı haberciliğin kuramsal, ilkesel, etik ve pratik boyutlarından oluşmaktadır. Bu kapsamda, insan hakları odaklı habercilik, kadın odaklı habercilik, çocuk odaklı habercilik, engelli odaklı habercilik, genç odaklı habercilik gibi farklı kategoriler başlı başına ele alınmakta, her bir kategoriye özgü mevcut haber yapım pratikleri eleştirel açıdan analiz edilmekte; etik, sorumlu ve hak odaklı bir perspektifle haber yapımına ilişkin normatif gereklilikler üzerinde durulmaktadır.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | Ders hakkında genel bilgilendirme | ||
| 2 | Toplumsal güç ve iktidar ilişkileri bağlamında haber-gerçeklik ilişkisi: • Haberde dil ve söylem, temsil biçimleri ve haberde objektiflik kriterinin eleştirisi. | ||
| 3 | İnsan Hakları ve Hak Odaklı Habercilik: • İnsan hakları ve hakların tasnifi, insan haklarına ilişkin temel sözleşmeler, insan hakları ve haber ilişkisi, yaygın haber pratiklerindeki hak ihlalleri. | ||
| 4 | Kadın odaklı habercilik: • Sosyo-kültürel bağlamda toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve medyada kadının temsilinde yaygın hak ihlalleri. Endüstri olarak medyada kadının konumu. Kadın odaklı haber yapım pratikleri: Nasıl Yapılmalı? Kadına yönelik şiddet/cinsel şiddet haberlerinin yazımında dil, söylem ve temsil: Nasıl Yapılmalı? | ||
| 5 | Çocuk odaklı habercilik: • BM Çocuk Hakları Sözleşmesi, medyada çocuk temsilindeki yaygın eğilimler. Katılımcı-çocuk medyasına ilişkin ihtiyaç ve potansiyeller. Yaygın haber pratiklerinde çocuklara yönelik hak ihlalleri. Çocuk odaklı habercilik pratikleri: Nasıl yapılmalı? | ||
| 6 | Genç odaklı habercilik: • Toplumsal bir kategori gençler ve kavram olarak gençlik. Gençlerin karşılaştığı sosyo-ekonomik, kültürel sorun kategorileri. Gençlik politikasının kapsamı ve önemi. Medyada gençlerin temsili. Genç odaklı haber pratikleri: Nasıl yapılmalı? | ||
| 7 | Kadın, çocuk ve genç kategorilerinde hak odaklı habercilik perspektifiyle hak ihlali içeren haberlerin eleştirel analizi ve ideal haber örneklerin incelenmesi. | ||
| 8 | Ara sınav | ||
| 9 | LGBTİ odaklı habercilik: • Toplumsal cinsiyet, cinsiyet rolü, cinsel yönelim kavramları. LGBTİ bireylere yönelik ayrımcı dil, söylem ve temsillerin analizi. LGBTİ odaklı haber pratikleri: Nasıl yapılmalı? | ||
| 10 | Engelli odaklı habercilik: • Engelli kavramı, BM Engelli Hakları Sözleşmesi, engelliliğe dayalı ayrımcılık. Engellilere ilişkin hak odaklı haberlerle bilinç ve farkındalık yaratma. Medyada engellilerin temsili. Engellilerin medyaya erişimi. Eşit temsil için hak odaklı habercilik pratikleri: Nasıl olmalı? | ||
| 11 | Mülteci odaklı habercilik: • Mülteci, sığınmacı, geçici koruma statüsü kavramları. Uluslararası hukukta mültecilik. Türkiye’de mevcut durum ve mülteci hakları. Medyada mülteciler, mülteci odaklı haber dili ve pratikleri: Nasıl yapmalı? | ||
| 12 | Çevre Hakkı Odaklı Habercilik: • Global ve ulusal ekolojik sorunlar. Medyada ekolojik sorunlara ilişkin yaygın haber pratiklerin incelenmesi. Ekoloji odaklı habercilik pratikleri: Nasıl yapmalı? | ||
| 13 | LGBTİ, engelli, mülteci, ekoloji kategorilerinde hak ihlali içeren haberlerin eleştirel analizi ve ideal haberlerin incelenmesi | ||
| 14 | Uluslararası medya ekosisteminde hak odaklı habercilik temelli ideal mecra ve uygulanmaların incelenmesi | ||
| 15 | Genel değerlendirme | ||
| 16 | Final Sınavı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
• Akçalı, S. (2014). Çocuk ve Medya. Nobel Yayın. • Alankuş, S. (2007). İnsan Hakları Haberciliği. IPS İletişim Vakfı Yayınları. • Alankuş, S. (2007). Kadın Odaklı Habercilik. IPS İletişim Vakfı Yayınları. • Alankuş, S. (2007). Çocuk Odaklı Habercilik. IPS İletişim Vakfı Yayınları. • BBC. (2009). “Çocuklar”. BBC Yayın İlkeleri Kılavuzu – BBC'nin Değerleri ve Standartları (s. 87-93) içinde. bbc.co.uk/turkish/ilkeler • Kavaklı, N. (2017). Hak Haberciliği Perspektifinden Çevrimiçi Haberlerde Mülteci Seslerinin Değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 5(2), 282-292. • Marvel, D. & Nixon, L. & Dorfman, L. & Quintero, F. & Han, S. & Berkeley Media Studies Group (2018). Engelleri Aşmaktan Engelleri Kaldırmaya: Erken Çocukluk Dönemini İşleyen Gazeteciler Için Tavsiyeler. (Çev: Elif Ünal). IPS İletişim Vakfı Yayınları • Shaw, I. (2012). Human Rights Journalism Advances in Reporting Distant Humanitarian Interventions. Palgrave Macmillan. • Tahaoğlu, Ç. & Akgül, E. (2018). Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik Elkitabı. IPS İletişim Vakfı Yayınları. • UNICEF. (2007). Çocuk Hakları ve Gazetecilik Uygulamaları: Hak Temelli Perspektif. UNICEF Dublin Teknoloji Enstitüsü.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Bireysel Çalışma | 8 | 4 | 32 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 10 | 10 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 10 | 10 |
| Okuma | 4 | 2 | 8 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 90 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 | PÇ 16 | PÇ 17 | PÇ 18 | |
| ÖÇ 1 | 3 | 5 | 4 | 5 | 2 | 5 | 5 | 3 | 5 | 5 | 1 | 4 | 1 | 1 | ||||
| ÖÇ 2 | 3 | 4 | 5 | 5 | 2 | 5 | 5 | 1 | 5 | 5 | 1 | 4 | 1 | 1 | ||||
| ÖÇ 3 | 3 | 1 | 1 | 5 | 4 | 5 | 5 | 3 | 5 | 5 | 1 | 4 | 1 | 1 | ||||
| ÖÇ 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 3 | 5 | 5 | 1 | 4 | 1 | 1 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek