GERİ DÖN

Ders Öğretim Planı

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS
3201002102018 TASARIMDA GÖSTERGEBİLİM Ders 2 4 5,00

Dersin Seviyesi

Lisans

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Dersin Amacı

Bu dersin amacı semiyolojinin (göstergebilim) temel kavramlarını, gelişimini, öncü kuramcılarını ve ilkelerini irdelemek ve bu bilgiler ışığında medya metinlerinin altında yatan anlamları göstergebilimle ilişkilendirerek göstergeleri çözümleme yetisi kazandırmaktır.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri

Dr. Öğr. Üyesi Elçin As

Öğrenme Çıktıları

1 Görsel kültüre ilişkin görüntülerin yorumlanması aşamalarını öğrenebilme
2 Semiyolojinin kökenini ve temel kavramlarını öğrenerek iletişim bilimleriyle ilişkilendirebilme
3 Gösterge ve imgelerin düzanlam / yananlam kavramları arasındaki ilişkiyi kurabilme
4 Semiyolojik çözümleme yaklaşımlarına hakim olabilme

Öğretim Sistemi

Birinci Öğretim

Dersin Ön Koşulu Olan Dersler

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Dersin İçeriği

Semiyolojinin genel bir tanımı ve tarihçesi, çağdaş göstergebilimin iki öncüsü: Charles Sanders Pierce ve Ferdinand de Saussure, bu öncülerden sonra gelişen semiyolojik yaklaşımlar, gösterge kavramı ve göstergelerin özellikleri, gösteren/gösterilen ilişkisi, metin, dizi, dizim, eşzamanlılık, kodlar gibi kavram ve konular işlenmektedir. Yapısalcılık ve anlatı çözümlemeleri çalışmaları, sinemasal anlatı ve televizyon anlatısı çözümleme örnekleri ile aktarılmaktadır. Ders kapsamında öğrenciler Ara Sınav dönemine kadar semiyolojiye ilişkin kuramsal bilgi edinmelerinin yanı sıra, farklı disiplinlerin semiyoloji ile olan ilişkisini öğrenmektedirler. Ara Sınav döneminden sonra ise kuramsal bilgilerini uygulamaya yansıtacakları medya metinleri çözümlemeleri yapacaklardır. Öğrenciler ayrıca dönem içerisinde bu çözümlemelerini sunu olarak hazırlamakla yükümlüdürler.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konular (Teorik) Öğretim Yöntem ve Teknikleri Ön Hazırlık
1 Dersin Tanıtımı: Kapsam, Gerekçe, Önem, Kural ve Yükümlülükleri. Soru - Yanıt - Tartışma J. Berger (2010). Görme Biçimleri, İstanbul: Metis Yayınları. s. 7 - 33. P. Guiraud (2016). Göstergebilim. Ankara: İmge Kitabevi. s. 17 - 31.
2 Semiyolojinin tanımı ve tarihsel süreci ile Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki kurucularından başlayarak “gösterge” tanımlarının işlenmesi. Sunum - Tartışma Fiske, John (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş, s. 61- 91. Parsa, A. F. (2004); İmgenin Gücü ve Görsel Kültürün Yükselişi. Medyada Yeni Yaklaşımlar kitabı içinde, s. 1-15. Parsa, S. & Parsa, A. F. (2002). Göstergebilim Çözümlemeleri, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, s. 1 - 12. M Kalelioğlu (2021); Göstergebilim kuramının genel bir değerlendirmesi, Türkiye’deki yeri ve önemi. Söylem Filoloji Dergisi 6 (1), 189-200.
3 Ferdinand De Saussure ve Roland Barthes’a göre semiyoloji ve dilbilim ilişkisi Sunum - Tartışma Rifat, Mehmet (1998). 20. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, s. 111-119. Parsa, S. & Parsa, A. F. (2002). Göstergebilim Çözümlemeleri, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, s. 4-15. E. Çorbacıoğlu (2022). Tasarımda Göstergebilim. İzmir: Günce Yayınları, s. 27 - 85.
4 Charles William Morris ve Umberto Eco’ya göre gösterge sürecinin tanımlanması Sunum - Tartışma Rifat, Mehmet (1998). 20. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, s. 147-168.
5 Göstergelerin özelliklerinin ve ilişkilerinin sorgulanması Sunum - Tartışma Parsa, S. & Parsa, A. F. (2002). Göstergebilim Çözümlemeleri, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, s. 14-23.
6 Semiyolojiye ilişkin diğer kavramların açıklanması ve anlamlandırma süreci Sunum - Tartışma G. Lakoff & M. Johnson (2015). Metaforlar Hayat Anlam ve Dil. (Çev. Gökhan Yavuz Demir) İstanbul: İthaki Yayınları, s. 27 - 74. Parsa, S. & Parsa, A. F. (2002). Göstergebilim Çözümlemeleri, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, s. 14-23. Ş. Soygüder Baturlar (2021). Görsel Düşünmek: Metafor ve Oksimoron. s. 22-63.
7 Ara sınav kapsamında genel konu tekrarı
8 Ara sınav
9 Yapısalcılığın tanımı ve tarihçesi Sunum - Tartışma T. Yücel (2015). Yapısalcılık. İstanbul: Can Yayınları, s. 107- 135. Parsa, S. & Parsa, A. F. (2002). Göstergebilim Çözümlemeleri, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, s. 67-90.
10 Anlatı çözümlemelerine giriş, anlatıda öykü ve olaylar dizisi, anlatı kodları-dizisi-kişileri hakkında bilgilendirme Sunum - Tartışma Parsa, S. & Parsa, A. F. (2002). Göstergebilim Çözümlemeleri, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, s. 102-140.
11 Metin, reklam, film çözümlemelerinin örneklerle anlatımı Sunum - Tartışma Parsa, S. (2008). Film Çözümlemeleri, İstanbul: Multilingual. Wollen, Peter (2004). Sinemada Göstergeler ve Anlam, s. 104-139. G. Ertan & E. Sansarcı (2016). Görsel Sanatlarda Anlam ve Algı. İstanbul: Alternatif Yayıncılık. s. 42 - 50.
12 Metin, reklam, film çözümlemelerinin örneklerle anlatımı Çözümleme ve Sunum Parsa, S. (2008). Film Çözümlemeleri, İstanbul: Multilingual. R. Soylu (2022). Sanat Eseri Çözümlemeleriyle Göstergebilim. Ankara: Pegem Akademi. s. 55 - 127.
13 Öğrencilerin sanatsal metin çözümlemeleri sunumları Çözümleme ve Sunum R. Soylu (2022). Sanat Eseri Çözümlemeleriyle Göstergebilim. Ankara: Pegem Akademi. s. 55 - 127.
14 Öğrencilerin sanatsal metin çözümlemeleri sunumları Çözümleme ve Sunum R. Soylu (2022). Sanat Eseri Çözümlemeleriyle Göstergebilim. Ankara: Pegem Akademi. s. 55 - 127.
15 Öğrencilerin sanatsal metin çözümlemeleri sunumları Çözümleme ve Sunum R. Soylu (2022). Sanat Eseri Çözümlemeleriyle Göstergebilim. Ankara: Pegem Akademi. s. 55 - 127.
16 Final

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Ders Kitabı: PARSA, S. & PARSA, A. F. (2002); Göstergebilim Çözümlemeleri, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi. PARSA, A.F. & Günay, D. (2012); Görsel Göstergebilim: İmgenin Anlamlandırılması, İstanbul: Es Yayınları. PARSA, A.F. & Olgundeniz, S.S. (2014); "İletişimde Göstergebilim ve Anlamlandırma Sürecini Örneklerle Değerlendirme", Ed. Ahmet Güneş, İletişim Araştırmalarında Göstergebilim, İstanbul: Literatürk Yayınları. PARSA, A.F. (2012); “Sinema Göstergebiliminde Yapısal Çözümleme: Sinemasal Anlatı Sunumu Ve Kodlar”, İletişim Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri: Görsel Metin Çözümleme, Ed. Özlem Güllüoğlu, Ankara: Ütopya Yayınevi, s.11-33. PARSA, A. F. (2012); “21. Yüzyıl Okuryazarlığında Sayısal Noktalarda Buluşmak”, Görsel Göstergebilim: İmgenin Anlamlandırılması, Ed. Doğan Günay & Alev Fatoş Parsa, İstanbul: Es Yayınları. Yardımcı Kaynaklar: BARTHES, Roland (1998); Çağdaş Söylenler, İstanbul: Metis Yayınları. BARTHES, Roland (1996); Göstergeler İmparatorluğu, Çev: Tahsin Yücel, İstanbul: YKY. BARTHES, Roland (1999); Göstergebilimsel Serüven, Çev: M. Rıfat - S. Rıfat, İstanbul: Kaf Yayınları. BERGER, John (1990); Görme Biçimleri, Çev: Yurdanur Salman, İstanbul: Metis Yayınları. CHANDLER, Daniel (2002); Semiotics The Basics, New York: Routledge. ECO, Umberto (1979); A Theory of Semiotics, Bloomington, Indiana University Press. ECO, Umberto (2000); Açık Yapıt, Çev: Nilüfer Uğur Dalay, İstanbul: Can Yayınları. GUIRAUD, Pierre (1990); Göstergebilim, Çev: Mehmet Yalçın, Sivas: M.Y. Özel Yayım. KIRAN, Ayşe & KIRAN, Zeynel (2003); Yazınsal Okuma Süreçleri (Dilbilim, Göstergebilim ve Yazınbilim Yöntemleriyle Çözümlemeler), 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık. ONG, Walter J. (1995); Sözlü ve Yazılı Kültür, Çev: Sema Postacıoğlu Banon, İstanbul: Metis Yayınları. RIFAT, Mehmet (1993); Homo-Semioticus, İstanbul: COGİTO Y.K.Y. RIFAT, Mehmet (1997-1998); XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, Çev: Mehmet Rifat - Sema Rifat, 1. ve 2. Cilt, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. RIFAT, Mehmet (2014); Göstergebilimin ABC’si, İstanbul: Say Yayınları. ROBINS, Kevin (1999); İmaj: Görmenin Kültür ve Politikası, Çev: Nurçay Türkoğlu, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. WOLLEN, Peter (2014); Sinemada Göstergeler ve Anlam, İstanbul: Metis Yayınları.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Değerlendirme

Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri Adet Değer
Ara Sınav 1 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Adet Değer
Final Sınavı 1 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60

Staj Durumu

Yok

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ara Sınav 1 3 3
Final Sınavı 1 3 3
Derse Katılım 14 3 42
Beyin Fırtınası 5 6 30
Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma 6 5 30
Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma 6 5 30
Okuma 7 2 14
Toplam İş Yükü (saat) 152

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15 PÇ 16
ÖÇ 1 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4
ÖÇ 2 2 4
ÖÇ 3 1 4 4 4 4 4
ÖÇ 4 2 3 4 5 5
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek