GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 9301165012003 | Genel Radyofizik | Ders | 1 | 1 | 4,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu dersin amacı öğrencilerin; radyasyonun meydana gelişini, sağlık alanında kullanılan radyasyon çeşitlerinin fayda ve zararlarını irdeleyebilmesini, radyasyon ölçümünde kullanılan çeşitli dozimetrelerin özelliklerini kavrayabilmesini ve dozimetreleri gerekli alanlarda kullanabilmesini, radyasyondan korunmada gerekli önlemleri uygulayabilmesini sağlamaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Dr.Fiz Nezahat OLACAK
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Radyasyon çeşitlerinin madde üzerindeki etkilerini kavrayabilme. |
| 2 | Röntgen (X) ışınlarının elde ediliş mekanizmasını tasarlayabilme. |
| 3 | X ışınlarının teşhis ve tedavideki önemini irdeleyebilme. |
| 4 | Radyasyon birimlerinin kullanım alanlarını açıklayabilme. |
| 5 | Çeşitli radyasyon miktarlarının ölçümünde kullanılacak uygun dozimetreleri seçebilme. |
| 6 | Radyasyondan korunmada alınması gereken önlemleri listeleyebilme. |
| 7 | Tıbbi Radyofiziğin sağlık alanında önemli ve sorumluluk isteyen bir meslek olduğunun farkında oluş. |
| 8 | Maddenin yapısı ile radyasyonun tabiatı arasında ilişki kurabilme. |
| 9 | Radyasyon kaynakları ve çeşitleri hakkında temel bilgileri kavrayabilme. |
| 10 | Radyasyonun özelliklerine göre kullanım alanlarını açıklayabilme. |
| 11 | Radyasyonun fayda ve zararlarını karşılaştırabilme. |
Öğretim Sistemi
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Tıbbi Radyofiziğin Anlamı ve Gelişimi. Maddenin ve Atomun Yapısı. Radyasyonun Tabiatı ve Tipleri. Radyoaktivite, Doğal ve Yapay Radyoaktif Elementler. Radyasyonun Maddeyle Etkileşmesi. Röntgen (X) Işınlarının Meydana Gelişi. Diagnostik Radyolojinin Fiziksel Prensipleri. Radyasyon Doz Birimleri. Dozimetri Prensipleri. Taşınabilir Radyasyon Ölçme ve Kontrol Cihazları. Personel Monitoringde Kullanılan Dedeksiyon Cihazları. Radyoproteksiyon. Tedavi Planlamasının Aşamaları.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Uygulama | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Tıbbi fiziğin anlamı ve gelişimi. | Tanışma | ||
| 2 | Madenin ve atomun yapısı, eksitasyon ve iyonizasyonu. | Okuma, kaynak tarama | ||
| 3 | Radyasyon tanımı, elektromanyetik ve partiküler radyasyonların elde edilişleri ve özellikleri. | Okuma, kaynak tarama | ||
| 4 | Radyoaktivite, doğal ve yapay radyoaktif elementler, radyoaktif bozunma, yarım hayat, çekirdek bölünmesi ve birleşmesi olayı. | Okuma, kaynak tarama | ||
| 5 | Tıpta teşhis ve tedavi amacıyla kullanılan radyoaktif kaynaklar | Okuma, kaynak tarama | ||
| 6 | Radyasyonun madde ile etkileşmesi ( fotoelektrik, kompton, çift oluşum olayları, fotodisintegrasyon, koherent saçılma, eksitasyon, uyarılma ve ışınların absorbsiyonu.) | Okuma, kaynak tarama | ||
| 7 | Röntgen tüpleri, röntgen (X) ışınlarının elde edilişi, X ışınının kalitesine etki eden faktörler. | Teşhis cihazlarında pratik yapma | ||
| 8 | Ara sınav | |||
| 9 | Diagnostikte kullanılan röntgen cihazlarının temel özellikleri, çalışma mekanizmaları, röntgen filmleri | Teşhis cihazlarında pratik yapma | ||
| 10 | Aktivite, doz miktarı, absorbe doz ve eşdeğer doz birimleri Lineer enerji transferi. | Örnek problemleri çözme | ||
| 11 | Dozimetrik prensipler ( doz ve kermanın kavramı, Bragg-Gray kavite teorisi, dozimetrik miktar ve birimi: exposure kerma ve absorbe doz.) | İlgili dozimetreler kullanılarak pratik yapma | ||
| 12 | Taşınabilir radyasyon ölçme ve kontrol cihazları (gazlı algılayıcılar, yarı iletken algılayıcılar, sintilasyon algılayıcıları.) | İlgili dozimetreler kullanılarak pratik yapma | ||
| 13 | Personel Monitoringde kullanılan dedeksiyon cihazları (film, TLD, kalem ve bilek dozimetreler.) | İlgili dozimetreler kullanılarak pratik yapma | ||
| 14 | Radyasyondan korunma ilkeleri, doz sınırlamaları ve alınması gereken önlemler. | Okuma, kaynak tarama | ||
| 15 | Tedavi planlama aşamaları (diagnostik bilginin toplanması, lokalizasyon ve simülasyon, tedavi planlaması ve doz hesaplaması, tedavinin uygulanması, tedavinin doğrulanması. | Teşhis, tedavi ve bilgisayarlı planlama cihazlarında gözlem yapma | ||
| 16 | Final sınavı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Khan FM. “The physics of radiation therapy”, Second and Third Edition. Lippiocott Williams & Wilkins, Philadelphia, 1994, 2003. Edward C. Halperin, Carlos A. Perez, Luther W. Brady “Principles and Practice of Radiation Oncology” Third, fourth and Fifth Edition. 1997, 2003, 2008. BJR Supplement 25: “Central Axis Depth Dose Data for Use in Radiotherapy” 1996. International Atomic Energy Agency (IAEA): “Absorbed Dose Determination in Photon and Elektron Beams”, Technical Reports Series No: 277, 381, 398. Safety Reports Series No: 47 “Radiation Protection in The Design of Radiotherapy Facilities” IAEA, 2006. Günter Zschornack “Handbook of X-Ray Data” 2007. P.Mayles, A.Nahum, J.C.Rasenwald “Handbook of Radiotherapy Physics Theory and Practice” 2007. Pam Cherry, Angela M. Duxbury “Practical Radiotherapy Physics And Equipment” 2009. Reports and articles of Radiation Therapy Committe of the American Association of Physicists in Medicine (AAPM), International Commission on Radiological Protection (ICRP), International Atomic Energy Agency (IAEA), International Electrotechnical Commission (IEC), International Commission on Radiation Units and Measurements (ICRU).
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Uygulama/Pratik | 14 | 4 | 56 |
| Soru-Yanıt | 7 | 1 | 7 |
| Takım/Grup Çalışması | 7 | 1 | 7 |
| Bireysel Çalışma | 14 | 9 | 126 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 10 | 10 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 258 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | |
| ÖÇ 1 | 4 | 5 | 4 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| ÖÇ 2 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 4 | 5 | 5 | 4 | 5 | 5 |
| ÖÇ 3 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 5 |
| ÖÇ 4 | 3 | 5 | 3 | 3 | 5 | 3 | 3 | 3 | 3 | 4 | 3 | 3 |
| ÖÇ 5 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 4 | 5 |
| ÖÇ 6 | 5 | 5 | 4 | 5 | 5 | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 4 | 5 |
| ÖÇ 7 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 8 | 3 | 5 | 4 | 4 | 5 | 3 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 3 |
| ÖÇ 9 | 3 | 5 | 4 | 4 | 5 | 3 | 4 | 4 | 3 | 4 | 3 | 3 |
| ÖÇ 10 | 4 | 5 | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 3 | 4 | 4 | 4 |
| ÖÇ 11 | 5 | 5 | 4 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek