GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 9101015202004 | Örten Çift Yıldızlar | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 2 | 8,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, öğrencinin, örten çift yıldızların yapısı, sınıflandırılması, parlaklık ölçümlerinden ışık eğrilerinin elde edilmesi, ışık eğrilerinin yakınlık etkilerinden arındırılması ve analizi için geliştirilen yöntemler ve bunların farklarının ortaya çıkartılması, bir örten çifti oluşturan bileşen yıldızların kesirsel yarıçaplarının hesaplanması, minimum zamanlarının bulunması, yörünge dönemlerindeki değişimlerin kaynakları, konusunda ayrıntılı bilgi sahibi olmasını sağlamaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof.Dr. C. İbanoğlu
Öğrenme Çıktıları
| 1 | 2- Küresel bileşenli ve dairesel yörüngeli bir örten çift yıldızın tutulmalarından bileşenlerin parlaklıklarının kaba tahminini yapabilme |
| 2 | 5- Parçalı tutulmalar için Russell yöntemini uygulayabilme ve bileşenlerin kesirsel yarıçaplarını ortaya çıkartabilme |
| 3 | 1- Örten çift yıldızların türleri, tutulmaların olma koşulları ve beklenen parlaklık değişimlerini gözlemsel kanıtlarla karşılaştırma ve yorumlayabilme |
| 4 | 3- Tam ve parçalı tutulmaların oluşum koşulları ve tutulma eğrisinin matematik temsiline ulaşabilme |
| 5 | 4- Arındırılmış ışık eğrilerinden Russell yöntemiyle bileşenlerin kesirsel yarıçaplarının bulunması, yörüngeye ilişkin bilgiler çıkartabilme |
| 6 | 6- Işık eğrilerinin Fourier dönüşümleriyle analizi, bileşenlerin fiziksel öğelerini bulabilme |
| 7 | 7- Işık eğrilerinin yakınlık etkilerinden arındırılması için model geliştirebilme |
| 8 | 8- Öğeleri bilinen bir örten çift yıldız için beklenen parlaklık değişimini elde edebilme |
| 9 | 9- Örten çiftlerde minimum zamanlarının bulunabilmesi için yöntem geliştirme |
| 10 | 10- Yörünge dönemlerindeki değişimlerin kaynağı ve bunların modellenmesini yapabilme |
Öğretim Sistemi
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Örten çift yıldızların sınıflandırılması, tutulmaların oluşma koşulları, tutulma türleri, küresel yıldızlar için Russel yöntemi ile ışık eğrisi analizi, parçalı tutulmalarda Russell yöntemi, Fourier dönüşümleri ile analiz, ışık eğrilerinin yakınlık etkilerinden arındırılması, kuramsal eğrinin elde edilmesi, minimum zamanlarının bulunması, yörünge dönemlerinin değişimi ve nedenleri.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | Örten çift yıldızların türleri ve genel özellikleri. | ||
| 2 | Tutulmanın geometrisi ve temel bağıntıların çıkartılması. | ||
| 3 | Örtülme ve örtme durumları için ışık kayıpları | ||
| 4 | Tam ve parçalı tutulmalar için matematik modelleme | ||
| 5 | Tam tutulmaiçin Russell yöntemi. | ||
| 6 | Parçalı tutulma için Russell yöntemi. | ||
| 7 | Fourier dönüşümleri ile ışık eğrilerinin temsil edilmesi. | ||
| 8 | Ara Sınav | ||
| 9 | Ara Sınav sorularının çözümü | ||
| 10 | Işık eğrilerinin arındırılması. | ||
| 11 | Kuramsal eğrilerin elde edilmesi. | ||
| 12 | Minimum zamanlarının bulunması. | ||
| 13 | Işık öğelerinin belirlenmesi ve kütle aktarımı nedeiyle dönem değişimi | ||
| 14 | Gel-git, çekim dalgaları ve gökada ivmelenmesi ile dönem değişimi. | ||
| 15 | Eksen dönmesi ve üçüncü cismin varlığı. | ||
| 16 | Manyetik etkinlik nedeiyle dönem değişimi. Final sınavına hazırlık |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1) C.Ibanoğlu, Örten Çift Yıldızlar (E.Ü.Basımevi, 2000) 2) L.Binnendijk, Properties of Double Stars (Pennsylvania Press, 1960) 3) V.P. Tsesevich, Eclipsing Variable Stars (John Wiley&Sons, 1973)
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Quiz | 1 | 2 | 2 |
| Derse Katılım | 14 | 3 | 42 |
| Problem Çözümü | 7 | 3 | 21 |
| Soru-Yanıt | 7 | 3 | 21 |
| Beyin Fırtınası | 7 | 3 | 21 |
| Proje Hazırlama | 7 | 3 | 21 |
| Proje Sunma | 7 | 3 | 21 |
| Seminer | 7 | 3 | 21 |
| Ödev Problemleri için Bireysel Çalışma | 7 | 2 | 14 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 10 | 10 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 12 | 12 |
| Okuma | 10 | 2 | 20 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 230 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | |
| ÖÇ 1 | |||||||
| ÖÇ 2 | |||||||
| ÖÇ 3 | |||||||
| ÖÇ 4 | |||||||
| ÖÇ 5 | |||||||
| ÖÇ 6 | |||||||
| ÖÇ 7 | |||||||
| ÖÇ 8 | |||||||
| ÖÇ 9 | |||||||
| ÖÇ 10 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek