GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 9101015342016 | Toplanma Diskli Dizgeler | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 2 | 8,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu dersin amacı başlıca toplanma diskli dizgelerin dinamik ve ışınımsal süreçlerinin kavranmasını sağlamak,öğrencinin maddenin dördüncü durumu olarak betimlenen plazmayla tanışmasını, plazma ortamının karakteristik frekansları, hızları, ve plazma parametre uzayını tanıyabilmesini, plazma ortamının karakteristik dalga biçemlerini güden kuvvetlerin tanısını yapıp, dalgaların dağılma bağıntılarını elde etme ve çözümünü yapabilmesini sağlamaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Doç. Dr. Ebru DEVLEN
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Toplanma diskli dizgelerin dinamik ve ışınımsal süreçlerini kavrayabilme |
| 2 | Doppler tomografisini kavrayabilme |
| 3 | Plazma parametre uzayını kavrayabilme |
| 4 | Plazma ortamında dalgaların dağılma bağıntılarını elde edebilme |
| 5 | Toplanma diskli dizgelerin gözlem tekniklerini kavrayabilme |
| 6 | Disklerin fiziksel özelliklerini belirleyebilme |
| 7 | Kararsızlık Tanımı yapabilme |
| 8 | Disk dinamosunu kavrayabilme |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Toplanma disklerine ilişkin gözlemler; Fotometrik gözlemler, Tayfsal gözlemler, Çift tepeli tayf çizgileri, Doppler tomografisi, Hubble uzay teleskobu disk görüntüleri, Disklerin Fiziksel Özellikleri; Yükseklik, Yarıçap, Yoğunluk, Sıcaklık, Diferansiyel dönme, Manyetik alan, Boyutsuz parametreler, Işıtma, Disk Devingenliği; Epicyclic devinim-Hill eşitlikleri, Disklerde çalkantı, Disk rüzgarları, Konvektif ve kesme akışkan kararsızlıkları, Yayılan dalgalar, Disk özçekiminden kaynaklanan kararsızlıklar, diskte çalkantı, MHD bağlamında Toplanma Diskleri; Manyetik alan gereksinimi, Balbus-Hawley kararsızlığı, karasızlık tanımı, Kararsızlık ölçütü, Zayıf manyetik alan, Dağılma bağıntısı, Toplanma disklerinde Açısal momentum, Genç yıldızımsı nesnelerde diskler; diamanyetik etki, Hall etkisi, Disk dinamosu.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | Toplanma Disklerine İlişkin Fotometrik ve Tayfsal Gözlemler | ||
| 2 | Çift tepeli tayf çizgileri | ||
| 3 | Doppler Tomografisi | ||
| 4 | Hubble Uzay Teleskobu Disk Görüntüleri | ||
| 5 | Toplanma Disklerinin Fiziksel Özellikleri: Yükseklik, Yarıçap, Yoğunluk, Sıcaklık, Diferansiyel dönme, Manyetik alan, Işıtma, Boyutsuz parametreler | ||
| 6 | Disk Devingenliği: Epicyclic devinim – Hill eşitlikleri; Disklerde çalkantı; Hidrodinamik Yaklaşım Diskte Çalkantı Üretebilir mi? | ||
| 7 | MHD Bağlamında Toplanma Diskleri: Manyetik alan Gereksinimi; disk rüzgarları | ||
| 8 | ARASINAV | ||
| 9 | Kararsızlık Tanımı; Kararsızlık Ölçütü; Balbus – Hawley Kararsızlığı; zayıf Manyetik alan Konvektif ve Kesme Akışkan Kararsızlıkları; Disk özçekiminden kaynaklanan Kararsız Biçemler | ||
| 10 | Yayılan ve Durgun Dalgalar | ||
| 11 | Dağılma Bağıntısı – Dalga Biçemleri | ||
| 12 | Toplanma Disklerinde Açısal Momentum Sorunsalı; Reynolds Stresleri; Maxwell stresleri; Disk Işıtmasının kaynağı | ||
| 13 | Genç Yıldızımsı Nesnelerde Disk; Diamanyetik etki; Hall etkisi | ||
| 14 | Disk Dinamosu | ||
| 15 | Disk Dinamosu | ||
| 16 | DÖNEM SONU SINAVI |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1. Accretion Power in Astrophysics, J. Frank, A. King & D. Raine, CUP, 2002. 2. Plasma Astrophysics, Part I, BorisV. Somov, Springer, 2006. 3. Plasma Astrophysics, Part II, BorisV. Somov, Springer, 2006. 4. Astrophysical Fluid Dynamics, M.J. Thompson, Lecture Notes, Astronomy Unit, School of Mathematical Sciences, Queen Mary & Westfield College 5. ApJ, MNRAS, vd. dergilerde yayınlanan güncel makaleler.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ev Ödevi | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 3 | 3 |
| Final Sınavı | 1 | 3 | 3 |
| Derse Katılım | 14 | 3 | 42 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 24 | 24 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 24 | 24 |
| Ev Ödevi | 6 | 24 | 144 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 240 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | |
| ÖÇ 1 | 4 | 4 | 5 | 5 | 3 | ||
| ÖÇ 2 | 5 | 4 | |||||
| ÖÇ 3 | 3 | 5 | 5 | 4 | |||
| ÖÇ 4 | 4 | 5 | 5 | ||||
| ÖÇ 5 | 5 | 3 | 5 | ||||
| ÖÇ 6 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 7 | 4 | ||||||
| ÖÇ 8 | 3 | 4 | 2 | 4 | 2 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek