GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 9101025262008 | Toksik Kimyasalların Etki Mekanizmaları | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 2 | 8,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
İnsan ve çevre sağlığının korunmasında etkin bir düzenleme yapılabilmesi ve ayrıca ilaç geliştirilmesi için kimyasalların istenmeyen, toksik etkilerinin analizi büyük önem taşır. Bu ders bazı toksik kimyasalların farklı etkileri hakkındaki ayrıntılı bilgilere odaklanmıştır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Sema İŞİSAĞ ÜÇÜNCÜ
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Farmakoloji literatürünün okunması ve değerlendirilmesine aşinalık sağlanması. |
| 2 | Zehirler, toksinler ve çevresel kirleticiler arasındaki farkların öğrenilmesi. |
| 3 | Toksikokinetik ve toksikodinamik hakkında geniş bilgi kazanımı. |
| 4 | Organizmanın moleküler ve fizyolojik yanıtlarının öğrenilmesi. |
| 5 | Doz/konsantrasyon-tepki interaksiyonlarının anlamlı biçimde karşılaştırılması. |
| 6 | Multidisipliner çalışmalar hakkında deneyim kazanılması. |
| 7 | Kimyasalların farmakolojik kullanımlarının temeline dair ayrıntılı bilgi edinilmesi. |
| 8 | Toksik kimyasalların kaynakları, özellikleri ve sınıflandırılmaları hakkında detaylı bilgi edinilmesi. |
| 9 | To provide realizing the systemic effects of the chemicals. Kimyasalların sistemik etkilerinin belirlenmesi. |
Öğretim Sistemi
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Detaylı olarak Haftalık Ders İçeriğinde verilmiştir.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | Giriş. Farmakolojinin kısa tarihi. Toksik kimyasallara genel bakış: Lipofilik ve hidrofilik kimyasallar. İnorganik ve organik iyonlar ve bileşikler. Radyoaktif iyonlar. Gazlar. KOK’lar ve endokrin bozucular. | ||
| 2 | Kimyasalların organizmaya giriş yolları. İlaç uygulamalarının sınıflandırılması. Doz/konsantrasyon ve tepki ilişkileri. Sinerji ve antagoni. Agonistler-antagonistler. | ||
| 3 | Toksikokinetik: ADME süreci. Vücudun eksternal ve internal bariyerleri. Membran geçişimi. Plazma proteinlerine bağlanma. Plazma konsantrasyonu ve etkinin zamana bağlı değişimi. İlk sıra-oran süreci. | ||
| 4 | Hücresel etki yerleri. Kimyasal-reseptör etkileşimi. Reseptör tipleri, G-proteinlerine bağlanan reseptörler. | ||
| 5 | Biyodönüşüm ve atılım. Başlıca eliminasyon yerleri olarak karaciğer ve böbrek. Enterohepatik çevrim. | ||
| 6 | Toksikodinamik: Biyokimyasal düzeydeki etki, stres proteinleri. | ||
| 7 | Kimyasalların kanserojenik, mutajenik ve teratojenik etkileri. Gebelik ve emzirme süresindeki toksisiste. Antioksidanlar. Antidotlar. | ||
| 8 | Arasınav | ||
| 9 | Sistemler ve kimyasallar: Sinir sistemi ve motor sistem üzerinden etki. Sinapslar ve motor son plak. Asetilkolinesteraz blokajı. | ||
| 10 | Kalp-damar sistemi ve kan üzerinden etki. | ||
| 11 | Gastro-intestinal sistem ve boşaltım sistemi üzerinden etki. | ||
| 12 | Endokrin sistem üzerinden etki. Endokrin bozucu kimyasallar. | ||
| 13 | Yaş, cinsiyet ve bireysel farklılıkların etkisi. Kimyasaldan bağımsız etkiler, plasebo ve homeopati. | ||
| 14 | İnsektisit, herbisit ve pestisistlerin etki mekanizması. | ||
| 15 | Bazı hayvansal toksinlerin etki mekanizması. | ||
| 16 | Final sınavı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Lüllmann, H. Mohr, K., Ziegler, A. Bieger, D. Renkli Farmakoloji Atlası. Çev. Bozkurt, A., Pekiner, C., Şahin-Erdemli, İ., Tuncer, M., Uma, S. (2001). Palme Yayıncılık, Ankara.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Tartışma | 14 | 2 | 28 |
| Soru-Yanıt | 14 | 1 | 14 |
| Örnek Vaka İncelemesi | 2 | 2 | 4 |
| Rapor Hazırlama | 4 | 8 | 32 |
| Rapor Sunma | 4 | 5 | 20 |
| Makale Kritik Etme | 4 | 4 | 16 |
| Bireysel Çalışma | 4 | 4 | 16 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 20 | 20 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 25 | 25 |
| Okuma | 5 | 7 | 35 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 240 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | |
| ÖÇ 1 | |||||||
| ÖÇ 2 | |||||||
| ÖÇ 3 | |||||||
| ÖÇ 4 | |||||||
| ÖÇ 5 | |||||||
| ÖÇ 6 | |||||||
| ÖÇ 7 | |||||||
| ÖÇ 8 | |||||||
| ÖÇ 9 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek