GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 9101085472017 | Doğal Bileşikler Kimyası I | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 1 | 8,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Öğrencilere bitkisel kaynaklı sekonder metabolitler, yapısal özellikleri ve ana doğal bileşik sınıflarının biyosentezleri hakkında bilgiler vermek ve özellikle terpenlerin sınıflandırılması, adlandırılmaları, yapıları, biyoesentezleri ve oluşumlarını kavratmak
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Özgen ALANKUŞ
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Bu kursu başarı ile tamamlayan bir öğrenci; Doğal bileşiklerin kaynakları ve birincil ve ikincil metabolitler arasındaki farkları öğrenmeli |
| 2 | Doğal bileşiklerin biyosentetik yollarını kavramalı. Metabolik (glikoliz, karboksilik asit döngüsü, pentoz fosfat yolu, yağ asitleri biyosentezi) sentez yollarını öğrenmeli |
| 3 | Doğal bileşiklerin sınıflandırılmalarını kavramalı, Terpen sınıfına ait bileşikler için yapıları tanımlayabilmeli ve moleküler sınıflandırmayı yapabilmeli |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Birincil ve ikincil metabolitler arasındaki ilişki, ana doğal bileşik sınıflarının yapısal özellikleri, temel metabolik yollar, terpen tipi bileşiklerin sınıflandırılması, adlandırılması, yapı, biyosentezleri ve oluşumları
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | Birincil metabolizma ile ikincil metabolizmanın karşılaştırılması. İkincil metabolitlerin bitkilerdeki işlevleri. Bitkisel sekonder metabolitlerin insan için önemi. İkincil metabolitlerin biyolojik ve farmakolojik önemi | ||
| 2 | İkincil metabolitlerin yapı taşları. Anahtar birincil metabolitlerin şematik karşılaştırması ve metabolik yolaklar arasındaki ilişkiler (glukoz-6-fosfat, fosfoenol privat, asetil koenzim A, mevalonat). Temel metabolik yolaklar (şikimat, asetat, mevalonat, ve deoksiksilidoz-5-fosfat) ve ikincil metabolitlerin oluşumları | ||
| 3 | Temel metabolik yolaklar (şikimat, asetat, mevalonat, ve deoksiksilidoz-5-fosfat) ve ikincil metabolitlerin oluşumları | ||
| 4 | Yapı mekanizmaları (alkilasyon tepkimeleri, Wagner-Meerwein çevrilmesi, aldol ve Claisen tepkimeleri, Schiff bazı oluşumu ve mannich tepkimesi, transaminasyon, dekarboksilasyoni yükseltgeme ve indirgeme tepkimeleri, fenolik oksidatif birleşme, glikolizasyon tepkimeleri) | ||
| 5 | Yapı mekanizmaları (alkilasyon tepkimeleri, Wagner-Meerwein çevrilmesi, aldol ve Claisen tepkimeleri, Schiff bazı oluşumu ve mannich tepkimesi, transaminasyon, dekarboksilasyoni yükseltgeme ve indirgeme tepkimeleri, fenolik oksidatif birleşme, glikolizasyon tepkimeleri) | ||
| 6 | Asetil-KoA üretimi ve asetat yolağındna sentezlenen metabolitler: yağ asitleri ve poliketitler | ||
| 7 | Terpenler: sınıflandırılmaları, yapısal nitelikleri ve özellikleri. Terpen sentezinde mevalonat ve deoksiksiluloz yolağı: izoprenoid mekanizması | ||
| 8 | Ara sınav | ||
| 9 | Monoterpenler(asiklik, mono ve bisiklik terpenler, monosiklik monoterpenlerin biyo sentezi, halkalanma mekanizması, bisiklik monoterpenlerin biyosentezi, monoterpenlerin önemli biyolojik aktiviteleri) | ||
| 10 | İridoidler: yapıları ve sınıflandırılmaları (iridoid glikozidler, bisiridoidler, sekoiridoidler, non-glikozidiridoidler, azot içeren bileşikler) | ||
| 11 | Seskiterpenler:yapıları, mevalonat yolu (devam), işlevleri ve biyolojik önemleri, en yaygın seksiterpen halka iskeletleri (germakranolit, guainolit,ödesmanolit,psödoguailonit,ksanthonolit ve eremofilanolit iskeletleri), lacton halkasının biyosentezi | ||
| 12 | Diterpenler; yapıları, biyolojik aktiviteleri, bitkilerdeki işlevleri, tipik diterpen iskeletleri, diterpenlerin biyosentezi | ||
| 13 | Sesterpenler, triterpenler, yapıları, temel triterpen iskeletleri, saponinler; sınıflandırılmaları ve yapıları, biyolojik aktiviteleri | ||
| 14 | Tetraterpenler, steroidler ve yapıları, skualenin oluşumu, kolestrol biyosentezi | ||
| 15 | Genel tekrar | ||
| 16 | Dönem sonu sınavı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Dewick, P.M, Medicinal Natural Products:A Biosynthetic Approach, 2 nd Ed., John Wiley ve Sons Ltd., 2002. J. Clayden, N. Greeves, S. Warren and P Wothers, "Organic Chemistry", Oxford University Press, 2000. Leland J. Cseke, Ara Kirakosyan,Peter B. Kaufman,Sara L. Warber,James A. Duke,Harry L. Brielmann, Natural Products from Plants, Second Edition,CRC Press, Taylor and Francis Group, 2006. Pengelly, A., The Constituents of Medicinal Plants, CABI, 2004. J.D. Connolly, R.A. Hill (Hrsg.), Dictionary of Terpenoids, Vol. 1: Mono- and Sesquiterpenoids, Vol. 2: Di- and higher Terpenoids, Chapman ve Hall, London, New York, Tokyo, Melbourne, Madras, 1991.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Derse Katılım | 14 | 3 | 42 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 65 | 65 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 130 | 130 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 241 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 4 | |||||
| ÖÇ 2 | 4 | 5 | 4 | ||||
| ÖÇ 3 | 5 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek