GERİ DÖN

Ders Öğretim Planı

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS
9101085282017 Preparatif Ayırma Teknikleri-Doğal Bileşik İzolasyonunda Uygulamalar Seçmeli Ders Grubu 1 2 8,00

Dersin Seviyesi

Yüksek Lisans

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Dersin Amacı

Öğrencileri bitki materyallerinin toplanması, saklanması, örneklendirilmeleri, sekonder metabolitlerin ince tabaka kromatografisiyle ön tanılarının yapılması, bu metabolitlerin ekstraksiyon, izolasyon ve saflandırma yöntemleri ,kromatografinin temel ilkeleri, doğal bileşiklerin ve analoglarının ayrılmasında kullanılan adsorbsiyon, ion değiştirici, jel filtrasyon ve afinite kromatografisi teknikleri, normal ve ters faz kromatografisi, izokratik ve gradient elüsyonlar, adsorbanlar ve çözgen sistemleri, analitik, yarı preparatif ve preparatif kromatografi teknikleri ve bu tekniklerin doğal bileşiklerin izolasyon ve saflandırılmalarında nasıl kullanılacağı konusunda bilgilendirmekdir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri

Prof. Dr. Özgen ALANKUŞ

Öğrenme Çıktıları

1 Bir doğal bileşiğin izolasyonuna nasıl başlayacağı ve nasıl yaklaşacağı ve ayırma stratejisini nasıl belirleyeceğini tartışabilmelidir.
2 Kromatografik ayırmanın teorisini, modern kromatik tekniklerin ve diğer ayırma tekniklerinin temel türlerini anlamış olmalıdır.
3 Ekstraksiyon tekniklerinin doğal bileşiklere uygulanmasını, ekstraktların fraksiyonlanması ve saflandırılmasında kullanılan yaygın kromatografik tekniklerin kombine edilmesini ve bir doğal bileşiğin saflık kontrolünün nasıl yapılacağını kavramış olmalıdır.

Öğretim Sistemi

Birinci Öğretim

Dersin Ön Koşulu Olan Dersler

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Dersin İçeriği

Bir doğal bileşiğin izolasyonuna nasıl yaklaşılacağı, ayırma stratejisinin nasıl belirleneceği, bitkisel materyallerin toplanması ve saklanması, Kuru örnek hazırlanması, Solvent ekstraksiyonu, katı-faz ekstraksiyonu, doğal bileşiklerin ve analoglarının tanısı, ayrılması ve saflandırılmasında kullanılan adsorbsiyon, ion-değiştirici, jel filtrasyon ve afinite v.b. analitik ve preparatif kromatografi tekniklerinin tanıtılmasını içerir.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konular (Teorik) Öğretim Yöntem ve Teknikleri Ön Hazırlık
1 Bitkisel materyallerin toplanması, saklanması ve materyal örneğinin saklanması, ekstraksiyon ve ayırma stratejisinin belirlenmesi, ekstraksiyon ve izolasyon yöntemlerine giriş.
2 Örnek hazırlama ve saflandırma.Bitkisel kaynaklı primer ve sekonder metabolitlerin ekstraksiyonunda kullanılan genel yöntemler: makerasyon, perkolasyon, ısı-destekli ve mikrodalga destekli ekstraksiyon, yüksek hızlı karşı akım ve katı-faz ekstraksiyonu, superkritik sıvı ekstraksiyonu.
3 Ön saflandırma yöntemleri: çözgen partisyonu, jel filtrasyon, çöktürme, klorofilin, vaksların ve tanenlerin uzaklaştırılması.
4 Kromatografi: genel prensipler, kromatografinin sınıflandırılması, adsorbsiyon kromatografisi, partisyon, moleküler ağırlık dağılımı ve affinite kromatografisi, ion-değişim kromatografisi.
5 Fitokimyasalların nicel ve nitel analizlerinde kullanılan kromatografik laboratuar teknikleri. İnce tabaka, preparatif ince tabaka, kağıt ve kolon kromatografisi (kuru KK, açık KK, basınçlı sıvı kromatografisi, flaş kromatografisi, orta basınçlı sıvı kromatografisi) tekniklerinin temel ilkeleri. Doğal bileşiklerin ayrılmasında uygun adsorban ve çözgen sistemi seçimi nasıl yapılır. Adsorban türleri (normal ve ters faz silikajel, poliamit, sefadeks ve iyon değiştirici reçineler).
6 Fenolik bileşikler; fenolik bileşiklerin ekstraksiyon teknikleri, ince tabaka ve kağıt kromatografisi ile ön tanıları, fenoliklerin kolon kromatografisi ile ayrılmaları ve saflandırılmaları. Adsorbanlar, çözgen sistemleri ve belirteçler.
7 Fenolik bileşikler; fenolik bileşiklerin ekstraksiyon teknikleri, ince tabaka ve kağıt kromatografisi ile ön tanıları, fenoliklerin kolon kromatografisi ile ayrılmaları ve saflandırılmaları. Adsorbanlar, çözgen sistemleri ve belirteçler (devam).
8 Ara sınav
9 Uçucu yağlar; ekstraksiyon teknikleri. Uçucu yağların ince tabaka kromatografisi ile ön tanıları. Kolon kromatografisi ile ayrılma ve saflandırılmaları. Adsorban, çözgen sistemleri ve belirteçler.
10 Terpen sınıfı bileşikler; ekstraksiyon teknikleri. İnce tabaka kromatografisi ile ön tanıları. Kolon kromatografisi ile ayrılma ve saflandırılmaları. Adsorban, çözgen sistemleri ve belirteçler.
11 Organik asitler, lipitler ve ilgili bileşikler; İnce tabaka kromatografisi ile ön tanıları. Kolon kromatografisi ile ayrılma ve saflandırılmaları. Adsorban, çözgen sistemleri ve belirteçler.
12 Alkaloidler İnce tabaka kromatografisi ile ön tanıları. Kolon kromatografisi ile ayrılma ve saflandırılmaları. Adsorban, çözgen sistemleri ve belirteçler.
13 Özel teknikler (CCC, DCCC, HPLC, GC) ve kromatografik tekniklerin kombine kullanımı.
14 Öğrenci sunumları.
15 Genel tekrar
16 Dönem sonu sınavı

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Preparative Chromatography Techniques , Applications in Natural Products Isolation – Kurt Hostettmann, Maryse Hostetmann, Andrew Marston, Springer-Verlag, Berlin, 2nd. Ed., 1997. Natural Products Isolation, Ed. By Richard J.P.Cannell, Humana Pres Inc., 1998. Phytochemical Methods: A Guide to ModernTecniques of Plnt Analysis, 3rd. Ed.,J.B. Harborne, Chapman&Hall, 1998. YARDIMCI KİTAPLAR: Pengelly, A., The Constituents of Medicinal Plants, CABI, 2004. J.D. Connolly, R.A. Hill (Hrsg.), Dictionary of Terpenoids, Vol. 1: Mono- and Sesquiterpenoids, Vol. 2: Di- and higher Terpenoids, Chapman & Hall, London, New York, Tokyo, Melbourne, Madras, 1991.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Değerlendirme

Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri Adet Değer
Ara Sınav 1 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Adet Değer
Final Sınavı 1 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60

Staj Durumu

Yok

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ara Sınav 1 2 2
Final Sınavı 1 2 2
Derse Katılım 14 3 42
Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma 1 65 65
Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma 1 130 130
Toplam İş Yükü (saat) 241

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7
ÖÇ 1 5 4 5
ÖÇ 2 4 4 4 4
ÖÇ 3 4 4 5
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek