GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 9303175142013 | Yarı katı Formülasyonlar ve Üretim Teknolojisi | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 1 | 6,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu dersin amacı öğrencilerin iki fazlı ilaç salım sistemlerini tanımlamasını, bu formülasyonların oluşum teorileri hakkında bilgi sahibi olmasını, iki fazlı sistemlerin yapılarını, bileşimlerine giren maddeleri ve akış özelliklerini kavramasını, bu sistemlerin formülasyonlarının tasarımını yapmasını ve hazırlamasını, iki fazlı sistemlerde aranan özellikleri karakterizasyon yöntemleri ile tespit edebilmesini, bu sistemlerin dayanıklılıkları hakkında bilgiye sahip olmasını ve çeşitli tekniklerle bu kavramı değerlendirmesini, elde edilen formülasyonlarda aranan kalite kontrol parametrelerini bilmesini ve bu kavramı değerlendirebilmesini, pediatrik ve geriyatrik ilaç hazırlama ile majistral ilaç hazırlama hakkında bilgi sahibi olmasını sağlamaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Gökhan Ertan, Prof. Dr. Özgen Özer, Prof. Dr. Ferhan Sevgi, Prof. Dr. Esra Baloğlu, Prof. Dr. Yeşim Karasulu, Doç. Dr. Işık Özgüney, Doç. Dr. Mine Özyazıcı, Yard. Doç. Dr. Mesut Arıcı, Doç. Dr. Sinem Yaprak Karavana, Doç. Dr. Evren Homan Gökçe, Doç. Dr. Emel Öykü Çetin Uyanıkgil, Doç. Dr. İpek Eroğlu
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Kolloidal dağılımların yapısını kavrayabilme ve dayanıklılığını artırmak için neler yapılması gerektiğini bilme, bozunma karakteristiklerini algılayabilme |
| 2 | Viskoziteyi tanımlayabilme, viskozite ölçme yöntemlerini kavrayabilme ve arttırmak için kullanılan yardımcı maddeleri sayabilme |
| 3 | Emülsiyon oluşum teorilerini kavrayabilme, hazırlama yöntemlerini teorik olarak açıklayabilme ve pratik olarak uygulayabilme, emülsiyonların akış özelliklerini ve dayanıklılıklarını değerlendirebilme, farklı emülsiyon tiplerini tanımlayabilme, ve hazırlayabilme |
| 4 | Sıvı kristalleri tanımlayabilme ve oluşum mekanizmasını açıklayabilme |
| 5 | Linimentin yapısını tanımlayabilme, hazırlama yöntemlerini açıklayabilme ve liniment hazırlayabilme. |
Öğretim Sistemi
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Dersin final sınavına girmek için laboratuar uygulamasından başarılı olması istenmektedir.
Dersin İçeriği
İki Fazlı Sistemler ve Kolloidal Sistemlerin Tanımı, Koloidal Sistemlerin Özellikleri ve Hazırlama Yöntemleri ve Stabilitesi, Viskozite, Viskozite Ölçme Yöntemleri, Viskoziteyi Arttıran Maddeler, Dispers faza ait özellikler, Süspansiyonlar Tanımı, Hazırlanması ve Özellikleri, Emülsiyonların Tanımı, Yüzey Gerilimi Kavramı, Emülgatörler ve sınıflandırması, Sıvı Kristaller, Üçgen Faz Diyagramı, Emülsiyon oluşum teorileri, Emülsiyon Hazırlama yöntemleri, Emülsiyonların Özellikleri, Reoloji, Çoklu Emülsiyonlar, Mikro-emülsiyonlar, Linimentler, Merhemlerin tanımı, merhem sıvağları, merhem stabilitesi, hazırlanmaları ve ambalajları. Deriden penetrasyon ve absorbsiyon, absorbsiyona etki eden faktörler, penetrasyonu arttıran maddeler, absorbsiyon ölçmede kullanılan in vitro ve in vivo yöntemler, merhem çeşitleri, patlar, sabunlar, Suppozituvarlar tanımı ve hazırlanması, suppozituvarlarda yapılan tayinler, Ovüller ve pessarileri tanımı ve hazırlanması. Pediatrik ve geriatrik dozaj sistemlerinin hazırlanması. Majistral preparat hazırlanması
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | İki Fazlı Sistemler ve Kolloidal Sistemlerin Tanımı, Kolloidal Sistemlerin Özellikleri ve Kolloidal sistemlerin Hazırlanması ve Stabilitesi Moleküler Dispersiyonlar Kolloidal Dispersiyonlar Kaba Dispersiyonlar Kolloidal Dağılımların Partikül Büyüklüğü Ve Yüzey Alanı Kolloidal Dağılımların Partikül Şekli Kolloidal Dağılımların Çeşitleri Kolloidal Dağılımların Sınıflandırılması Kaynaklarına Göre Ortam İle Elektriksel İlişkilerine Göre Kolloidlerin Hazırlanması Kondensasyon Yöntemleri Dispersiyon Yöntemleri Kolloidal Partiküllerin Saflaştırılması | ||
| 2 | Kolloidal Dağılımların Genel Özellikleri Optik Özellikler Kinetik Özellikler Elektriksel Özellikler Kolloidal Partiküllerin Büyüklerinin Tayini Kolloidal Dağılımların Stabilitesi Eczacılıkta Kullanılan Kolloidal Dağılımlar Kolloidal Dağılımların Kullanışları Anorganik Kollaidal Preparatlar Kolloidal Gümüş Preparatları Diğer Kolloidal Preparatlar | ||
| 3 | Süspansiyonlar Tanımı, Süspansiyonların Hazırlanması ve Özellikleri Süspansiyonların Formülasyonu Formülasyon Aşamaları Süspansiyon Şeklinde Hazırlanan Yapımlarda İstenen Özellikler Süspansiyon Hazırlamasında Kullanılan Aletler Süspansiyonlarda Sebatlığa Etki Eden Faktörler Süspansiyonlarda Yapılan Tayinler (Kontroller) Süspansiyonlarda Preparat Tipleri Kuru Süspansiyonlar Oral Süspansiyonlar Dermatolojik Süspansiyonlar Enjeksiyonluk Süspansiyonlar Süspansiyonların Üstünlükleri İyi Bir Süspansiyonda Bulunması İstenen Özellikler Stabilitesi Sorunlar, nedenler ve çözümleri | ||
| 4 | Emülsiyonların Tanımı, Yüzey Gerilimi Kavramı, Emülgatörler ve sınıflandırması Emülgatörlerin Özellikleri Fonksiyonel Yapılarına Göre Özellikleri Hidrofilik-Lipofilik Balans (HLB) Emülgatörlerin HLB Değerlerine Göre Sınıflandırılması Hlb Değerinin Tayini Emülgatörlerin Yüzey Aktif Özellikleri Emülgatörlerin Mezomorfik Özellikleri Emülgatörler Arası Etkileşme | ||
| 5 | Emülsiyon oluşum teorileri Emülsiyon hazırlama yöntemleri Kullanılan aletler Reolojik özellikleri Emülsiyonların korunması Stabilitesi Farklı emülsiyon formülasyonları Linimentler | ||
| 6 | Emülsiyonda Yapılan Kontroller Emülsiyonların Stabilitesi Emülsiyonların Korunması Emülsiyonların Genel Kullanılış Yerleri Emülsiyonların Türk Kodeksindeki Preparat Tipleri | ||
| 7 | Yarı katı preparatlar İdeal özellikler Merhemlerin tanımı, Merhem sıvağları, Merhem stabilitesi, hazırlanmaları ve ambalajları | ||
| 8 | Kremler Jeller Patlar Seralar Farklı yarı katı preparatlar Kullanılan aletler Ambalaj ve dolum Stabilite Sabunların Eldesi Sabunlara İlave Edilen Maddeler Sabunlara Şekil Verilmesi Sabunların Özellikleri Sabunlarda Yapılan Tayinler Sabunlarda Bozunma Eczacılıkta Kullanılan Sabunlar | ||
| 9 | Suppozituvarlar tanımı ve hazırlanması, suppozituvarlarda yapılan tayinler İdeal Supozituvar Sıvağında Aranan Özellikler Supozituvar Sıvağları Yağ Tipi Sıvağlar Suda Çözünen Sıvağlar Suda Dağılan Sıvağlar | ||
| 10 | Supozituvarlara İlave Edilen Yardımcı Maddeler Viskozite Artırıcılar Erime Derecesini Değiştirenler Mekanik Dayanıklılığı Arttıran Maddeler Hidrofil Karakter Değiştirenler Tansiyoaktif Maddeler Boyalar Koruyucular Supozituvarların Hazırlanmaları Deplasman Faktörünün Hesabı Reçete İçin Gerekli Sıvağ Miktarının Bulunması Supozituvarların Hazırlanması Çözündürme İle Supozituvar Hazırlanması Süspansiyon Şeklinde Supozituvar Hazırlama Etken Maddeyi Süspansiyon Şeklinde İçeren Kakao Yağı Supozituvarlarının Hazırlanması Emülsiyon Şeklinde Supozituvar Hazırlama Yalancı Emülsiyon Hakiki Emülsiyon Etken Maddeyi Emülsiyon Şeklinde İçeren Kakao Yağı Supozituvarın Hazırlanması Supozituvar Hazırlamada Özel Teknik Gerektiren Maddeler Supozituvarların Şekillendirilmesi 1) Yuvarlama Yöntemi 2) Basınçla Supozituvar Hazırlanması 3) Eritme Yöntemi A) Berrak Kütle Yöntemi B) Donuk Kütle Yöntemi Eritme Yöntemine Göre Çalışırken Yapılacak İşlemler 1) Kullanılacak Supozituvar Kalıbının Aldığı Sıvağ Miktarının Tayini 2) Etken Madde Ve Sıvağ Miktarının Hesaplanması Kakao Yağı İle Eritip Dökme Yöntemine Göre Supozituvar Hazırlanması Supozituvarların Kaplanması Supozituvarların Boyanması Kullanılan Kalıplarda Aranılan Özellikler Sanayide Supozituvar Hazırlanması Supozıtuvarların Şekıllerı Supozituvarların Ambalajlanması Supozituvarlarda Yapılan Kontroller Supozıtuvarlarda Görülen Değişmeler Supozıtuvarların Kullanım Nedenleri Supozıtuvarlarda İlacın Absorbsiyonu Supozıtuvarlarda Salım Hızının İncelenmesi İn Vitro Yöntemler İn Vivo Yöntemler | ||
| 11 | Ovüller ve pessarileri tanımı ve hazırlanması, Diğer iki fazlı farmasötik ürünler (Devai kalemler ve kağıtlar, bujiler, dağlayıcı kalemler, lapalar ve seraların tanımları) Ovül Sıvağları Ovül Kalıpları Ovüllerin Özellikleri | ||
| 12 | ARA SINAV | ||
| 13 | Aerosoller Çözücüler kaplar ventiller sınıflandırılması doldurulması | ||
| 14 | Eczanede ilaç hazırlanması kullanılan çözücü ve taşıyıcılar pozoloji doz kontrolü geçimsizlik etiketleme ve saklama | ||
| 15 | pediyatrik ve geriyatrik formülasyonlar veteriner ilaçlar | ||
| 16 | Final Sınavı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1. Dermatological and Transdermal Formulations (Drugs and the Pharmaceutical Sciences), Kenneth A. Walters, Feb 20, 2002 2. Drug Permeation Enhancement (Drugs and the Pharmaceutical Sciences), Hsieh, Sep 17, 1993 3. Encyclopedia of pharmaceutical technology volume 1-5 4. European Pharmacopoeia 6.0, Council of Europe, Jul 23, 2007 5. Percutaneous Absorption: Drugs, Cosmetics, Mechanisms, Methods, Fourth Edition (Drugs and the Pharmaceutical Sciences), Robert L. Bronaugh, Howard I. Maibach, Jul 25, 2005 6. Surfactants and Polymers in Drug Delivery (Drugs and the Pharmaceutical Sciences) by Martin Malmsten (Hardcover - Jul 22, 2002 7. The Complete Drug Reference, 1992, United States Pharmacopeial Convention Inc. Permission granted, Consumer Reports Books 8. Topical Drug Delivery Formulations (Drugs and the Pharmaceutical Sciences), Osborne, Michael J. Rathbone, Michael S. Roberts, and Jonathan Hadgraft, Nov 7, 2002 9. Transdermal Drug Delivery Systems: Revised And Expanded (Drugs and the Pharmaceutical Sciences), Jonathan Hadgraft, Oct 29, 2002 10. Suppositories by Loyd V. Allen, Dennis B. Worthen, Bill Mink, Nov 20, 2007 11. Aerosol Technology: Properties, Behavior, and Measurement of Airborne Particles (Wiley-Interscience), William C. Hinds, Jan. 19, 1999 12. Rheology Essentials of Cosmetic and Food Emulsions (Springer Laboratory), Rüdiger Brummer, Sep 29, 2005 13. Poucher's Perfumes, Cosmetics and Soaps: Volume 2 The Production, Manufacture and Application of Perfumes (Poucher's Perfumes, Cosmetics, and Soaps), W. A. Poucher, Oct 31, 1992 14. Pharmaceutical Emulsions and Suspensions: Second Edition, Revised and Expanded (Drugs and the Pharmaceutical Sciences), Francoise Nielloud, Feb. 25, 2000 15. Steril pharmaceutical manufacturing applicatons for the 1990's, volume 1-2, M. J. Groves, W. P. Olson, M. H. Anisfeld 16. Microbial Contamination Control in the Pharmaceutical Industry (Drugs and the Pharmaceutical Sciences), Luis Jimenez, Aug 30, 2004 17. Farmasötik Teknoloji, Temel konular ve dozaj şekilleri, A. Z. Gürsoy, Kontrollü Salım Sistemleri Derneği, 2004 18. Kozmetik Bilimi, Y. Yazan, Nobel Tıp Kitabevleri, 2004 19. Modern Farmasötik Teknoloji, F. Acartürk, İ. Ağabeyoğlu, N. Çelebi, T. Değim, Z. Değim, T. Doğanay, S. Takka, F. Tırnaksız, Türk Eczacıları Birliği Eczacılık Akademisi Yayını, 2006
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Derse Katılım | 14 | 3 | 42 |
| Uygulama/Pratik | 19 | 1 | 19 |
| Laboratuvar | 10 | 3 | 30 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 30 | 30 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 40 | 40 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 164 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 2 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 3 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek