GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 9103065052022 | Alaşımlar ve Faz Diyagramları | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 1 | 8,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, faz diyagramlarının temel unsurlarının kavranmasını, faz kuralının ve kaldıraç kuralının (Lever Rule) uygulanmasını, serbest enerji ve faz dönüşümleri arasındaki ilişkinin anlaşılmasını, denge dışı soğumada meydana gelen fazların oluşum mekanizmasının açıklanmasını ve faz diyagramlarının endüstriyel uygulamalarda kullanma becerisini sağlamaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Doç.Dr. Nilay ÇÖMEZ
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Faz diyagramlarının temel unsurlarını kavramak |
| 2 | Tek bileşenli ve iki bileşenli sistemleri yorumlamak |
| 3 | Gibbs faz kuralını uygulayabilmek ve sonucu yorumlamak |
| 4 | Kaldıraç kuralını uygulayabilmek ve faz oranlarını hesaplamak |
| 5 | İki bileşenli sistemde Gibbs enerji eğrilerini kullanmak |
| 6 | Fe-C faz diyagramını kavramak ve kullanmak |
| 7 | Fazların belirlenmesinde kullanılan teknikleri kavramak |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
-
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
-
Dersin İçeriği
Faz diyagramlarına ilişkin temel kavramların açıklanması, tekli, ikili ve üçlü faz diyagramlarının tanımlanması, faz diyagramlarında Gibbs faz kuralının uygulanması ve yorumlanması, Le Chatelier prensibi, kaldıraç kuralı, katı çözelti türleri, Hume-Rothery kuralları, metallerde katılaşma, serbest enerji ve faz dönüşümleri, katı hal faz dönüşümleri, faz diyagramları-termodinamik ilişkisi, faz diyagramlarında serbest enerji eğrilerinin oluşturulması, ikili faz diyagramlarında fazların ve faz kompozisyonunun belirlenmesi, denge dışı soğuma, ötektik alaşım sistemleri ve ötektik faz diyagramı türleri, Al-Si ötektik sistemi, ötektik alaşımlarda denge dışı soğuma, ötektik alaşımlarda katılaşma morfolojisi, peritektik alaşım sistemleri, monotektik alaşım sistemleri, ara fazlar, üçlü faz diyagramları ve Gibss üçgeni ile kompozisyonun belirlenmesi, Fe-C faz diyagramı, reaksiyonlar ve uygulamalar, martenzitik ve beynitik dönüşüm, çökelme sertleşmesi, faz diyagramları uygulamaları
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | Faz Diyagramlarına Giriş: Temel Kavramlar | ||
| 2 | Katı Çözeltiler ve Metallerin Katılaşması | ||
| 3 | Termodinamik ve Faz Diyagramları | ||
| 4 | İzomorf Alaşım Sistemleri | ||
| 5 | Ötektik Alaşım Sistemleri | ||
| 6 | Peritektik ve Monotektik Alaşım Sistemleri | ||
| 7 | Katı Hal Dönüşümleri | ||
| 8 | Katı Hal Dönüşümleri | ||
| 9 | Ara Sınav | ||
| 10 | Üçlü Faz Diyagramları | ||
| 11 | Fazların Belirlenmesi | ||
| 12 | Fe-C faz Diyagramı | ||
| 13 | Denge Dışı Reaksiyonlar-Martenzitik ve Beynitik Dönüşüm | ||
| 14 | Denge Dışı Reaksiyonlar-Çökelme Sertleşmesi | ||
| 15 | Faz Diyagramı Uygulamaları | ||
| 16 | Final |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1. F.C. Campbell (Editör), Phase Diagrams: Understanding the Basics, ASM International, Materials Park, Ohio, 2012. ISBN: 1-6150-3835-3 2. S. Gündüz, Metalurjide Faz Diyagramları, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017, ISBN: 978-975-02-4097-3 3. ASM, Asm Handbook Volume 3: Alloy Phase Diagrams, Asm Handbook, Materials Park, OH, 1992, ISBN: 978-162-70-8163-4 4. M. Hillert, Phase Equilibria, Phase Diagrams And Phase Transformations: Their Thermodynamic Basis, Cambridge University Press, New York, 2008, ISBN: 978-0-521-85351-4
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
-
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Derse Katılım | 14 | 3 | 42 |
| Bireysel Çalışma | 14 | 2 | 28 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 30 | 30 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 50 | 50 |
| Okuma | 14 | 2 | 28 |
| Ev Ödevi | 1 | 60 | 60 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 242 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | |
| ÖÇ 1 | 3 | ||||||
| ÖÇ 2 | 3 | ||||||
| ÖÇ 3 | 3 | ||||||
| ÖÇ 4 | 3 | ||||||
| ÖÇ 5 | 3 | ||||||
| ÖÇ 6 | 3 | ||||||
| ÖÇ 7 | 3 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek