GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 9382015062018 | Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Eczacılık | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 2 | 5,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Serbest eczacılar, kolay erişilebilen sağlık çalışanları olarak, insan sağlığını korumak ve hastalıkları azaltmak üzere eğitim ve danışmanlık dahil birinci basamak sağlık hizmeti sunarlar. Etik ve profesyonel davranma, sağlam bir eczacılık bilgisi, etkili problem çözme, organizasyon ve iletişim becerileri birinci basamak eczacılık meslek uygulamasının temelini oluşturur. Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Eczacılık dersinin amacı öğrencilere bu temeli kazandırmaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Buket REEL, Doç.Dr. Mehmet ARUN, Doç.Dr. Elif ERTUNA, Prof. Dr. Aysun Pabuçcuoğlu, Doç. Dr. Güliz Durmaz Armağan, Prof. Dr. Işık Özgüney, Prof. Dr. Sinem Yaprak Karavana
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Birinci basamak sağlık hizmeti gereksinimlerini değerlendirmek için gerekli klinik bilgileri toplayabilme |
| 2 | Birinci basamak sağlık hizmeti sunmak için ilaç tedavisi yönetimi seçeneklerini tanımlayabilme |
| 3 | Birinci basamak sağlık hizmetinda ortak çalışma başlatabilme ve gerektiğinde sevk edebilme |
| 4 | İlaçlar ve sağlık bakım ürünlerinin klinik uygunluğunu güvence altına alabilme |
| 5 | İlaç ve sağlık ürünlerinin güvenli ve etkin kullanımını destekleyebilme |
| 6 | İlaç dışı yönetim seçenekleri konusunda hastaya destek olabilme |
| 7 | Hastaya eczacının görevi ile tutarlı doğrudan bakım sunabilme |
| 8 | Birinci basamak sağlık hizmeti kayıtlarını yönetebilme |
| 9 | Halk sağlığına ve koruyucu sağlık hizmetlerine katkı bağlamında halk sağlığı sorunlarını anlayabilme |
| 10 | Koruyucu sağlık hizmetlerini destekleyebilme |
| 11 | Sağlık okuryazarlığını ve sağlıkta öz yönetime destek olabilme |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Öğrenci derse ilgili kaynaklardan ön hazırlık yaparak gelmelidir.
Dersin İçeriği
Bu ders, hastaların tek başlarına veya gruplar halinde, kendi sağlıklarıyla ilgili sorumluluk almalarının teşvikinde ve bu konuda onlara yardımcı olunmasında serbest eczacıların görevlerini kapsamaktadır. Hastanın tedavisi, eğitilmesi, bilgilendirilmesi, sevk edilmesi ve halk sağlığı kampanyalarına katılım bu görevin yerine getirilmesini sağlayan yollardan bazılarıdır. Birinci basamak sağlık hizmetleri, özellikle kırsal alanlarda, veterinerlikle ilgili konuları da kapsayabilir. Halk sağlığı etkinlikleri, tek tek hastalar yerine topluluklara veya gruplara odaklanan etkinliklerdir. Bunlar, sağlıkla ilgili olarak belirlenmiş amaçlar veya hedefler bağlamında hemen hemen tümüyle devlet tarafından gerçekleştirilir ve çevresel denetime veya insan sağlığına yönelik olabilir. Çevresel denetime verilebilecek örnekler arasında su ve hava kalitesi, sağlığa zararlı etkileri olan sanayiler, atıkların bertaraf edilmesi, kimi bulaşıcı hastalıkların önlenmesi, gıda maddelerinin ve ilaçların üretilmesi, etiketlenmesi ve dağıtılmasıyla ilgili etkinlikler yer alır. Bireysel sağlık stratejilerine ilişkin etkinlikler, sağlık eğitimi ve beslenme danışmanlığı, bağışıklama programları, yenidoğan klinikleri, okullarda sunulan tıp ve diş hekimliği hizmetleri, cinsel ilişki yoluyla bulaşan hastalıkların tedavi ve kontrolünü kapsar. Halk sağlığı alanındaki etkinlikler, sağlığın korunmasını, hastalık ve yaralanmaların önlenmesini hedefler. Bu etkinlikler, hastalıkların tedavisi sürecinde hastaya sunulan sağlık bakım hizmetini tamamlayıcı niteliktedir. Bunlar, genel olarak, ya nüfus içinde belirlenen “riskli” bir kesiti (ör., sigara içenler) ya da riskin genel olarak geçerli olduğu durumlarda, tüm nüfusu hedefler (ör., tetanos için aşılama). Sağlığın teşviki, kişilerin sağlığı belirleyen faktörler üzerindeki kontrollerini artırarak kendi sağlıklarını geliştirmelerini sağlayan bir süreçtir. Serbest eczaneler toplum içinde çok kolay erişilebilen ve kamuoyunda güvenirliği yüksek sağlık hizmet sunucusu konumundadırlar. Serbest eczane eczacıları kendi kendine bakım (öz bakım) ile birinci basamak sağlık hizmetleri arasındaki sınırda hizmet vererek, sağlığın geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi ve hastaların birinci basamak sağlık hizmeti gereksinimlerinin karşılanmasında önemli rol oynarlar. Günümüzde birinci basamak sağlık hizmetlerinde yaşanan yaygınlaşma, bu hizmetlerde yer alan eczacılar için birçok fırsatlar yaratmaktadır. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin sunumu ilaçların kaliteli kullanımını etkiler. Eczacıların birinci basamakta sundukları hizmetler ilaç kullanımına ilişkin ve/veya klinik bilgileri gerektirir. Bu nedenle, bu ders ilaçların optimal kullanımına destek olma ve katkıda bulunma konusunu da kapsar.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | • Birinci Basamakta Eczacının Görev ve Sorumlulukları • Farmasötik Bakım Uygulamasına Genel Bakış • Hasta Merkezli İlaç Yönetimi Hizmetleri için Mesleki Uygulama Olarak Farmasötik Bakım | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notu, Pharmaceutical Care Practice: The Patient-Centered Approach to Medication Management Services, 3e. Robert J. Cipolle, Linda M. Strand, Peter C. Morley. 2012, McGraw Hill, ISBN 978-0-07-175638-9, Chapter 1-4. |
| 2 | • İlaç Tedavi Problemleri • Farmastik Bakımda Hasta Durum Değerlendirmesi • Hasta Bakım Planı • Hasta Takip Değerlendirmesi | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notları, Pharmaceutical Care Practice: The Patient-Centered Approach to Medication Management Services, 3e. Robert J. Cipolle, Linda M. Strand, Peter C. Morley. 2012, McGraw Hill, ISBN 978-0-07-175638-9, Chapter 5-8. |
| 3 | • Farmasötik Bakımda Belgeleme • İlaç Tedavisi Yönetimi için Gerekli Bilgi ve Klinik Becerilerin Kazanılması ve Uygulanması | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notları, Pharmaceutical Care Practice: The Patient-Centered Approach to Medication Management Services, 3e. Robert J. Cipolle, Linda M. Strand, Peter C. Morley. 2012, McGraw Hill, ISBN 978-0-07-175638-9, Chapter 9-10. |
| 4 | • İlaç Yönetim Hizmetlerinin İdaresi • Farmasötik Bakım Uygulama Standartları | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notu, Standards of Practice for Pharmaceutical Care: Pharmaceutical Care Practice: The Patient-Centered Approach to Medication Management Services, 3e. Robert J. Cipolle, Linda M. Strand, Peter C. Morley; Pharmaceutical Care Practice: The Patient-Centered Approach to Medication Management Services, 3e. Chapter 11. Managing Medication Management Services Robert J. Cipolle; Linda M. Strand; Peter C. Morley (https://accesspharmacy.mhmedical.com/book.aspx?bookid=491) |
| 5 | • Zehirlenmeler - Akut zehirlenmelerde klinik semptomlar ve tedavi yaklaşımı - Kronik zehirlenmelerde klinik semptomlar ve tedavi yaklaşımı - Zehirlenmeler, böcek sokması ve hayvan ısırmalarında ilk yardım | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notu General approach to drug poisoning in adults. Uptodate.com. https://www.uptodate.com/contents/general-approach-to-drug-poisoning-in-adults?search=General%20approach%20to%20drug%20poisoning&source=search_result&selectedTitle=1~150&usage_type=default&display_rank=1 Türk Kızılayı Temel İlkyardım Eğitimi Eğitici kitabı |
| 6 | • Farmasötik Hesaplamalar - Farmasötik hesaplamaların temelleri - Uluslararası sistem birimleri - Farmasötik Ölçümler - Reçetenin farmasötik hesaplamlar yönünden yorumlanması - Birinci basamak eczacılık hizmetlerinde sık karşılaşılan farmasötik hesaplamlar - Genel doz hesaplamaları | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notu, Pharmaceutics; Basic principles and application to pharmacy practice, Ed. Alekha K. Dash, Somnath Singh, Justin Tolman, Elsevier |
| 7 | Arasınav | ||
| 8 | • Farmasötik Preparatların Hazırlanması - Ürünün hazırlanması için gerekenleri belirleme - Yasal ve mesleğe ilişkin yükümlülükler - Ürüne olan gereksinimi doğrulama - İstenen formülasyonu ve üretim için yeterliliği doğrulama - Gerekli belgeleri hazırlama ve arşivleme - Paketleme ve etiketlemenin optimizasyonu | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notu |
| 9 | • Birinci Basamakta Klinik Laboratuvar Test Sonuçlarının Yorumlanması - Temel Kavramlar - Sık kullanlan laboratuvar örnekleri | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notu, Whalen K.L., & Borja-Hart N (2014). Interpretation of clinical laboratory data. Nemire R.E., & Kier K.L., & Assa-Eley M(Eds.), Pharmacy Student Survival Guide, 3e. McGraw Hill. https://accesspharmacy.mhmedical.com/content.aspx?bookid=1593§ionid=99824844 |
| 10 | Laboratuvar test sonuçlarını etkileyen faktörler - Laboratuvar terminolojisi - Sık kullanılan laboratuvar panelleri - Birinci basamakta sık karşılaşılan Laboratuvar Testleri | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notu, Whalen K.L., & Borja-Hart N (2014). Interpretation of clinical laboratory data. Nemire R.E., & Kier K.L., & Assa-Eley M(Eds.), Pharmacy Student Survival Guide, 3e. McGraw Hill. https://accesspharmacy.mhmedical.com/content.aspx?bookid=1593§ionid=99824844 |
| 11 | • Bitkisel ilaçlar, nutrasötikler ve fonksiyonel gıdalar | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notu, GELENEKSEL BİTKİSEL TIBBİ ÜRÜNLER YÖNETMELİĞİ |
| 12 | • Avrupa İlaç Ajansı (EMA) Bitkisel Beşeri Tıbbı Bitkisel Ürün Monografları - I | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notu, EMA monografları |
| 13 | • Advers İlaç Reaksiyonları | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notları, Clinical Pharmacy and Therapeutics, 5th Edition, Roger Walker & Cate Whittlesea ISBN: 978-0-7020-4293-5, 2012, Churchill Livingstone, Elsevier Ltd, 2012. sayfa 62-76. |
| 14 | Madde Bağımlılığında işaret ve semptomlar ve tedavisi | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notu, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, "MADDE BAĞIMLILIĞI TANI ve TEDAVİ KILAVUZU EL KİTABI" 2011, ISBN: 978-975-590-431-3 |
| 15 | Vaka Çalışması | Soru-Yanıt, Tartışma | Ders notu |
| 16 | Final sınavı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1.Ulusal ilaç politikası nasıl geliştirilir ve yürürlüğe konulur? https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/ulusalilacpolitika.pdf 2.Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmelik. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatIliski=0&MevzuatKod=7.5.19569&sourceXmlSearch= 3.Sağlık Bakanlığı TİTCK İyi Eczacılık Uygulamaları Kılavuzu. https://titck.gov.tr/storage/legislation/sGvnnJYO.pdf 4.Symptoms in the Pharmacy: A Guide to the Management of Common Illness, 6th Edition Alison Blenkinsopp, P. Paxton and J. Blenkinsopp, Blackwell 2009, ISBN: 978-1-405-18079-5 5.Community Pharmacy : Symptoms, Diagnosis and Treatment, Paul Rutter, Elsevier Health Sciences, London, United Kingdom, 4th Revised edition, ISBN10 0702069973 6. Evidence Based Practice in Primary Care, Andy Haines, Silagy C, BMJ Books, January 2001, 2 nd edition, ISBN: 0727915681 7. Evidence Based Pharmacy, Phil Wiffen, Radcliffe Publishing, 2001, ISBN: 1857753844,9781857753844,9781417519958 8. Research Methods for Pharmaceutical Practice and Policy, Rajender R., Ph.D. Aparasu, Pharmaceutical Pr, 2010, ISBN: 0853698805,9780853698807 9. PHARMACY 2030: A Vision for Community Pharmacy in Europe. PGEU Pharmaceutical Group of European Union. https://www.pgeu.eu/wp-content/uploads/2019/03/Pharmacy-2030_-A-Vision-for-Community-Pharmacy-in-Europe.pdf 10. Eczacılık Yeterlilik Standartları 2013, Birinci Basım,Prof. Dr. Levent ÜSTÜNES, GEMAŞ Eczacılık Kitapları Dizisi: 1, ISBN: 978-975-6168-09-7, Mayıs 2013
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Tartışma | 14 | 1 | 14 |
| Soru-Yanıt | 14 | 1 | 14 |
| Takım/Grup Çalışması | 2 | 4 | 8 |
| Bireysel Çalışma | 14 | 2 | 28 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 5 | 5 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 10 | 10 |
| Okuma | 10 | 2 | 20 |
| Ev Ödevi | 3 | 2 | 6 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 136 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 2 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 3 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 6 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 3 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 7 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 8 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| ÖÇ 9 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 3 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 10 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 3 | 5 | 5 | 4 |
| ÖÇ 11 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 2 | 5 | 5 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek