GERİ DÖN

Ders Öğretim Planı

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS
9105095112012 Ölçme Sistemleri ve Uygulamaları Seçmeli Ders Grubu 1 1 7,00

Dersin Seviyesi

Yüksek Lisans

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Dersin Amacı

Bu dersin amacı öğrencilerin; mekatronik ar-ge çalışmalarında ihtiyaç duyulan elektriksel ve mekanik büyüklükleri ölçme yöntemlerini öğretmektir. Bu amaçla kuvvet ve tork ölçülmesindeki yöntemlerden biri olan uzama teli kullanımını öğrenmelerini, akım, gerilim, güç gibi elektriksel büyüklükleri ölçme yöntemlerini, kullanılan sensörleri ve ayrıca bu yöntemde kullanılan aygıtları tanıyarak kullanabilmelerini sağlamaktır.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri

Prof.Dr. Adnan DEĞİRMENCİOĞLU, Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YÜRDEM, Yrd. Doç. Dr. Mutlu BOZTEPE

Öğrenme Çıktıları

1 Akım, gerilim ve güç ölçüm düzeneği kurup, ölçüm alabilme.
2 Uzama teli yardımıyla yapılan ölçmede kullanılan tanımlamaları ve önemini kavrayabilme.
3 Uzama teli yardımıyla yapılan ölçmede kullanılan yöntemleri kavrayabilme.
4 Uzama teli yardımıyla yapılan farklı tip ölçüm aletlerini tanıyabilme ve kullanım alanına uygun ölçüm düzeneğini seçebilme.
5 Ölçüm verilerini kayıt etme yöntemlerini kavrayabilme

Öğretim Sistemi

Dersin Ön Koşulu Olan Dersler

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Dersin İçeriği

• Elektriksel büyüklükler ve güç ölçümü • Akım ölçme yöntemleri • Gerilim ölçme yöntemleri • Güç ölçme yöntemleri • Devir sayısı ölçme yöntemleri • Elektrik dirençli uzama teli (Strain Gauge) konstrüksiyonu, çalışma esasları, türleri ve ölçüm aletlerinde kullanımı. • Uzama teli tipleri, seçimi, terminal seçimi, uzama tellerinin yerleştirilmesi. • Uzama telindeki direnç değişiminin Wheatstone köprüsü ile gerilime dönüştürülmesi • Wheatstone köprüsü sinyal düzenlemesi • Uzama telleri için kayıt cihazlan. • Kalibrasyon metodları. • Elektriksel gürültü, sıcaklık dengeli uzama telleri. • Gauge faktörü • Kuvvet ölçümünde uzama teli kullanımı, çekme çubuğu deneyi • Kuvvet ölçümünde uzama teli kullanımı, eğilme çubuğu deneyi • Tork ölçümünde uzama teli kullanımı. • Uzama telleri için kayıt cihazları • Uzama teli ile ölçümde hataların minimize edilmesi, çift duyarlılık, sıcaklık değişimi ile sıfır noktasının kayması. • Köprü dengelenmesi, sıcaklıkla açıklığın değişimi, uzama teli kalibrasyonu

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konular (Teorik) Öğretim Yöntem ve Teknikleri Ön Hazırlık
1 Dersin tanıtımı, konuların, faaliyetlerin, değerlendirme yöntemlerinin ve işleyişin açıklanması
2 Aktif, reaktif ve görünen güç kavramları, ortalama ve rms değerlerin tanımı. Akım, gerilim ve güç ölçme yöntemleri
3 Voltmetre, ampermetre ve wattmetre kullanımı. Aron iki watmetre yöntemi, gerilim ve akım trafoları, hall akım sensörleri
4 Enkoder ve takometre ile hız ölçümü, Rotary ve mutlak enkoderler, resolver çalışması, mesafe ölçümü, bilgisayar ile veri toplama.
5 Uzama teli ölçme tekniğinin gelişimi. Elektrik dirençli uzama teli (Strain Gauge) konstrüksiyonu, çalışma esasları, türleri ve ölçüm aletlerinde kullanımı. Uzama teli tipleri, seçimi, terminal seçimi, uzama tellerinin yerleştirilmesi.
6 Uzama telindeki direnç değişiminin Wheatstone köprüsü ile gerilime dönüştürülmesi. Wheatstone köprüsü sinyal düzenlemesi Uzama telleri için kayıt cihazlan. Kalibrasyon metodları..
7 Elektriksel gürültü, sıcaklık dengeli uzama telleri.Gauge faktörü ve enine hassasiyet faktörü. Yüksek sıcaklıkta gerilim ölçümleri.
8 Kuvvet ölçümünde uzama teli kullanımı, Çekme çubuğu deneyi
9 Kuvvet ölçümünde uzama teli kullanımı, eğilme çubuğu deneyi
10 Tork ölçümünde uzama teli kullanımı.
11 Arasınav
12 Uzama telleri için kayıt cihazları Verilerin taşınması,
13 Uzama teli ile ölçümde hataların minimize edilmesi, sıcaklık değişimi ile sıfır noktasının kayması.
14 Köprü dengelenmesi, Uzama Teli Kalibrasyonu
15 Ölçme Değerlendirme ve Sunma
16 Final sınavı

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Doebelin, O.E. 1990. Measurement Systems, Application & Design, McGraw – Hill Publishing Company, New York, 960 s. Hoffmann, K. 1976. An Introduction to Strain Gauge Techniques by Practical Experiments, Hottinger Baldwin Messtechnik, Germany, 34 s. Hoffmann, K. 1976. How to avaoid or Minimize Errors in Strain Gauge Mesurement, Hottinger Baldwin Messtechnik, Germany, 67 s. Hoffmann, K. 1976. The Strain Gauge a Universal Tool of the Experimental Stress Analysis, Hottinger Baldwin Messtechnik, Germany, 27 s. Hoffmann, K. 1979. Practical Hints for the Application of Strain Gauges, Hottinger Baldwin Messtechnik, Germany, 47 s. Hoffmann, K. 1974. Applying the Wheatstone Bridge Circuit, Hottinger Baldwin Messtechnik, Germany, 22 s. Hoffmann, K. 1976. Measuring Elementary Load Cases with Strain Gauges, Hottinger Baldwin Messtechnik, Germany, 24 s. Genceli, O. F., 2008, Ölçme Tekniği, (Boyut, Basınç, Akış ve Sıcaklık Ölçmeleri), Birsen Yayınevi, İstanbul

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.

Değerlendirme

Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri Adet Değer
Ara Sınav 1 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Adet Değer
Final Sınavı 1 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60

Staj Durumu

Yok

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Derse Katılım 14 3 42
Proje Hazırlama 1 42 42
Bireysel Çalışma 14 2 28
Ödev Problemleri için Bireysel Çalışma 4 10 40
Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma 1 20 20
Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma 1 25 25
Toplam İş Yükü (saat) 197

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7
ÖÇ 1
ÖÇ 2
ÖÇ 3
ÖÇ 4
ÖÇ 5
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek