GERİ DÖN

Ders Öğretim Planı

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS
9237015152021 Klasik Kelam Metinleri Seçmeli Ders Grubu 1 1 6,00

Dersin Seviyesi

Yüksek Lisans

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Dersin Amacı

İslam’ın düşünce sahasındaki temel disiplinlerinden olan kelam alanında verilen eserleri orijinal dili ile okumayı, anlamayı ve meseleleri değerlendirebilmeyi sağlamaktır.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri

Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ÖDEMİŞ

Öğrenme Çıktıları

1 1 Kelamın klasik metinlerine nüfuz edebilme. 2 Tarihî süreç içerisinde kelam literatüründe ortaya çıkan metot ve muhteva değişimini kavrayabilme. 3 Kelamın bilgi, varlık ve inanç esasları gibi temel meseleler üzerindeki görüşlerini açıklayabilme. 4 Kelam ilminde görülen farklı eser yazım türlerinin karakteristiklerini ayırt edebilme. 5 Erken ve geç dönem kelam metinlerini yazım üslubu ve içerik açısından karşılaştırabilme. 6 Mezhep farklılıklarının verilen eserler ve konuların işlenişindeki etkisini tartışabilme. 7 Farklı dönemlerde verilen eserler ve kelam literatürü hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olabilme. 8 Kelam eserlerinde farklı disiplinlerden alınan bilgi birikimine yer verilmesinin sebeplerini açıklayabilme. 9 Kelam eserlerini, benzer veya ortak konuları ele alan felsefî eserlerle mukayese edebilme ve bunları değerlendirebilme. 10 Modern dönemde gelişen ve değişen şartlar karşısında bir kelam eserinin nasıl bir yapı ve içeriğe sahip olması gerektiği konusunda fikir yürütebilme.

Öğretim Sistemi

Birinci Öğretim

Dersin Ön Koşulu Olan Dersler

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

[Yok]

Dersin İçeriği

Hafta Konular 1 Kelam alanında ilk yazılı metin örnekleri: Hasan el-Basrî’nin Risale fi’l-kader’i. 2 Erken dönem akaid risaleleri: Ebû Hanîfe’nin el-Fıkhü’l-ekber’i 3 İlk Mutezilî metinler: Nazzam’ın Kitabü’n-nakd’ı 4 Eş’arî kelamının oluşum dönemi eserleri: Eş’arî’nin el-İbane an usûli’d-diyane’si 5 Matürîdî kelamının oluşum dönemi eserleri: Matürîdî’nin Kitabü’t-tevhîd’i 6 Sünnî kelamın oluşum döneminde Selef çizgisinde verilen eserler: Tahavî’nin el-Akîdetü’t-Tahaviyye’si. 7 Geç dönem Mutezilî metinler: Kadî Abdülcebbar’ın el-Muhtasar fî usûli’d-dîn’i 8 Eş’arî kelamının sistemleşme dönemi eserleri: Bakıllanî’nin Kitabü’t-temhîd’i 9 Matürîdî kelamının sistemleşme dönemi eserleri: Nesefî’nin Tebsıratü’l-edille’si 10 Şii kelam eserleri: Şeyh Müfid’in Evailü’l-makalat’ı 11 Felsefîleşmiş kelam dönemi eserleri: Fahreddîn er-Razî’nin el-Muhassal’ı. 12 Kelamda şerh ve haşiye türü eserler: Cürcanî’nin Şerhu’l-Mevakıf’ı. 13 Belirli konular üzerine müstakil risale yazma geleneği: İsbat-ı vacib ve elfaz-ı küfr risaleleri. 14 Yeni ilm-I kelam dönemi eserleri: İzmirli İsmail Hakkı’nın Muhassalü’l-kelam ve’l-hikme’si.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konular (Teorik) Öğretim Yöntem ve Teknikleri Ön Hazırlık
1 Kelam alanında ilk yazılı metin örnekleri: Hasan el-Basrî’nin Risale fi’l-kader’i.
2 Erken dönem akaid risaleleri: Ebû Hanîfe’nin el-Fıkhü’l-ekber’i
3 İlk Mutezilî metinler: Nazzam’ın Kitabü’n-nakd’ı
4 Eş’arî kelamının oluşum dönemi eserleri: Eş’arî’nin el-İbane an usûli’d-diyane’si
5 Matürîdî kelamının oluşum dönemi eserleri: Matürîdî’nin Kitabü’t-tevhîd’i
6 Sünnî kelamın oluşum döneminde Selef çizgisinde verilen eserler: Tahavî’nin el-Akîdetü’t-Tahaviyye’si.
7 Geç dönem Mutezilî metinler: Kadî Abdülcebbar’ın el-Muhtasar fî usûli’d-dîn’i
8 Eş’arî kelamının sistemleşme dönemi eserleri: Bakıllanî’nin Kitabü’t-temhîd’i
9 Matürîdî kelamının sistemleşme dönemi eserleri: Nesefî’nin Tebsıratü’l-edille’si
10 Şii kelam eserleri: Şeyh Müfid’in Evailü’l-makalat’ı
11 Felsefîleşmiş kelam dönemi eserleri: Fahreddîn er-Razî’nin el-Muhassal’ı.
12 Kelamda şerh ve haşiye türü eserler: Cürcanî’nin Şerhu’l-Mevakıf’ı.
13 Belirli konular üzerine müstakil risale yazma geleneği: İsbat-ı vacib ve elfaz-ı küfr risaleleri.
14 Yeni ilm-I kelam dönemi eserleri: İzmirli İsmail Hakkı’nın Muhassalü’l-kelam ve’l-hikme’si.

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

1. Ebu Hanife, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri (metin ve çeviri), İstanbul 1992. 2. Ebü’l-Hasan el-Eşari, el-İbane an Usuli’d-Diyane, Kahire 1987. 3. Ebu Mansur el-Matüridi, Kitabü’t-Tevhid, İstanbul 2003. 4. Ebü’l-Muin en-Nesefi, Tebsıratü’l-Edille, Dımeşk 1993.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Değerlendirme

Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri Adet Değer
Ara Sınav 1 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Adet Değer
Final Sınavı 1 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60

Staj Durumu

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ara Sınav 1 2 2
Final Sınavı 1 2 2
Derse Katılım 14 3 42
Tartışma 10 1 10
Beyin Fırtınası 14 2 28
Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma 6 3 18
Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma 8 3 24
Okuma 14 3 42
Toplam İş Yükü (saat) 168

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6
ÖÇ 1 5 5 5 5 5 5
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek