GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 9237015172022 | Kelam Tarihi | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 1 | 6,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
İslam düşüncesinin ana omurgasını oluşturması hasebiyle Kelam ilminin ortaya çıkış süreci, önemli ekoller ve mütekellimler hakkında bilgi sahibi olmak amaçlanmaktadır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ÖDEMİŞ
Öğrenme Çıktıları
| 1 | 1 Kelamın ortaya çıkış süreci, ana konuları ve metodolojisi hakkında bilgi sahibi olabilme. 2 Tarihî süreç içerisinde kelam literatüründe ortaya çıkan metot ve muhteva değişimini kavrayabilme. 3 Farklı kelam okullarının bilgi, varlık ve inanç esasları başta olmak üzere temel meseleler üzerindeki görüşlerini açıklayabilme. 4 her bir kelam okulunun ortaya çıkışına etki eden temel problemler hakkında bilgi sahibi olma. 5 Erken ve geç dönem kelam ekollerindeki değişimi izleyebilme. 6 Mezhebi tutumların konuların ele alınışı ve ekolleşmedeki etkileri tespit edebilme. 7 Farklı kelam ekollerinin her birinin tarihsel, politik ve sosyolojik süreçlere bağlı olarak yaşadığı gelişim ve değişimi fark edebilme. 8 Ana konular (mesail) itibariyle yaşanan gelişim ve değişimi, buna etki eden faktörleri kavrayabilme. 9 Değişen dünya ve felsefeye bağlı olarak modern dönemde kelamın kendini yenileme çabasını ve bu konudaki girişimleri kavrama. 10 Güncel kelam problemleri ve bunlara karşı çağdaş kelamcıların geliştirdikleri argümanları öğrenme. |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
[Yok]
Dersin İçeriği
- Bir disiplin olarak kelamın İslam düşüncesi içerisindeki yerini kavramak. - Kelamın ortaya çıkmasına neden olan tarihsel, politik, sosyolojik ve dini arka planı kavramak. - İlk dönem akaid metinleri ve konuları hakkında bilgi sahibi olmak. - Hariciliği ortaya çıkışı ve temel düşüncesini öğrenmek. - Mürcie'nin ortaya çıkış nedenler, temel öğretileri ve evrilme süreci. - Mutezile'nin ana prensipleri ve ortaya çıkışı ve gelişimi - Mutezili düşüncenin kelam ilmindeki yeri - Eş’arî kelamının oluşum ve öne çıkan kelamcıları - Matürîdî kelamının temel öğretileri ve kelama katkıları - Ehl-i Sünnet kelamın teşekkül süreci, sac ayakları, bileşenleri ve temel paradigması - Şii düşüncenin teşekkülü ve kelam ilmindeki yeri - Felsefî kelam dönemi ve ilk dönem kelamından farklılıkları - Durgunlaşma dönemi veya kelamın yeni bir evresi olarak şerh ve haşiyeler dönemi - Yeni ilm-i kelam dönemi ve değişen kelam bahisleri - Güncel kelam tartışmaları
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | - Bir disiplin olarak kelamın İslam düşüncesi içerisindeki yeri ve önemi. | ||
| 2 | Kelamın ortaya çıkmasına neden olan tarihsel, politik, sosyolojik, dini vb. sebepler | ||
| 3 | İlk dönem akaid metinleri ve konuları. | ||
| 4 | Hariciliği ortaya çıkışı ve düşünce sistemi. Mürcie'nin ortaya çıkış nedenleri ve temel öğretileri . | ||
| 5 | Mutezile'nin ana prensipleri, ortaya çıkışı ve gelişimi | ||
| 6 | Mutezili düşüncenin kelam ilmindeki yeri | ||
| 7 | Vize sınavı | ||
| 8 | Eş’arî kelamının oluşum ve öne çıkan kelamcıları | ||
| 9 | Matürîdî kelamının temel öğretileri ve kelama katkıları | ||
| 10 | Ehl-i Sünnet kelamın teşekkül süreci, sac ayakları, bileşenleri ve temel paradigması | ||
| 11 | Şii düşüncenin teşekkülü ve kelam ilmindeki yeri | ||
| 12 | Kelam ilminde durağanlaşma dönemi | ||
| 13 | Yeni ilm-i kelam dönemi ve değişen kelam bahisleri | ||
| 14 | Güncel kelam tartışmaları ve yeni açılımlar |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1. Ebu Hanife, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri (metin ve çeviri), İstanbul 1992. 2. Ebü’l-Hasan el-Eşari, el-İbane an Usuli’d-Diyane, Kahire 1987. 3. Ebü’l-Muin en-Nesefi, Tebsıratü’l-Edille, Dımeşk 1993.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Derse Katılım | 14 | 3 | 42 |
| Beyin Fırtınası | 14 | 2 | 28 |
| Rapor Sunma | 10 | 1 | 10 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 6 | 3 | 18 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 8 | 3 | 24 |
| Performans | 14 | 3 | 42 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 168 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | |
| ÖÇ 1 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek