GERİ DÖN

Ders Öğretim Planı

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS
9240015012024 Araştırma Yöntemleri ve Etik Ders 1 1 6,00

Dersin Seviyesi

Yüksek Lisans

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Dersin Amacı

Bu dersin amacı, yüksek lisans öğrencilerine bilimsel araştırma sürecinin temel yöntemlerini, akademik etik ilkelerini ve araştırma-tez çalışmalarında uyulması gereken standartları kazandırmaktır. Öğrencilerin bilimsel problem tanımlama, literatür tarama, veri toplama ve analiz yöntemlerini sistematik biçimde öğrenmeleri, araştırmalarında etik ilkelere uygun davranış geliştirmeleri hedeflenmektedir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri

Prof. Dr. Bekir Zakir ÇOBAN Doç. Dr. Muhammet Caner ILGAROĞLU Dr. Öğrt. Üyesi M. Süleyl ÜNAL

Öğrenme Çıktıları

1 Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler: Bilimsel yöntemlere uygun şekilde araştırma problemlerini tanımlayabilir ve formüle edebilir. Akademik veri tabanları ve kaynaklar kullanarak sistematik literatür taraması yapabilir. Nitel ve nicel araştırma yöntemlerini karşılaştırabilir ve uygun biçimde uygulayabilir. Metodolojik açıdan tutarlı küçük ölçekli bir araştırma tasarlayabilir ve yürütebilir. Araştırma raporları ve tezlerde akademik yazım ve atıf kurallarını doğru biçimde kullanabilir. İntihal, uydurma ve tahrifat gibi akademik usulsüzlük örneklerini tanıyabilir ve eleştirel olarak değerlendirebilir. Araştırma sürecinin tüm aşamalarında etik ilkelere ve ulusal/uluslararası yönergelere uygun hareket edebilir. Atıf yönetim yazılımlarını ve dijital araştırma araçlarını etkili biçimde kullanabilir.

Öğretim Sistemi

Birinci Öğretim

Dersin Ön Koşulu Olan Dersler

Ön koşul yok.

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Ders kapsamında öğrencilere bireysel ve grup ödevleri verilerek araştırma pratiği kazandırılacaktır. Öğrencilerden kendi tez konularıyla ilişkili küçük ölçekli araştırma tasarımları geliştirmeleri beklenmektedir. Akademik dürüstlük ve etik ihlallerine (intihal, sahtecilik, tekrar yayın vb.) dair örnek vakalar tartışılacaktır. Ders sürecinde açık erişim veri tabanları, atıf yönetim programları (Zotero, EndNote vb.) ve etik beyan formları tanıtılacaktır. Öğrencilerin ders dışında ulusal ve uluslararası bilimsel etkinlikleri (konferans, sempozyum, atölye) takip etmeleri önerilmektedir.

Dersin İçeriği

Bilimsel araştırmanın felsefî temelleri; araştırma sürecinin aşamaları; problem belirleme, hipotez oluşturma ve literatür tarama; nitel ve nicel araştırma yöntemleri; veri toplama teknikleri ve analiz süreçleri; raporlama, akademik yazım kuralları ve atıf yöntemleri; araştırmalarda etik ilkelere uyum, intihal ve akademik dürüstlük konuları; bilimsel yayıncılıkta etik sorunlar ve çözüm yolları.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konular (Teorik) Öğretim Yöntem ve Teknikleri Ön Hazırlık
1 Bilimsel araştırmaya giriş, araştırmanın felsefî temelleri Ders anlatımı, tartışma Karasar, Bilimsel Araştırma Yöntemi, giriş bölümü
2 Araştırma probleminin tanımlanması ve hipotez oluşturma Ders anlatımı, sınıf içi uygulama Creswell, Research Design, Bölüm 1–2
3 Literatür tarama teknikleri ve akademik veri tabanları Uygulama, atölye çalışması Google Scholar, Web of Science, Scopus incelemesi
4 Nitel araştırma yöntemleri Ders anlatımı, vaka analizi Creswell, Research Design, Bölüm 3
5 Nicel araştırma yöntemleri Ders anlatımı, grup çalışması Babbie, The Practice of Social Research, ilgili bölümler
6 Veri toplama teknikleri: anket, görüşme, gözlem Uygulama, seminer Örnek veri toplama formları inceleme
7 Veri analizi yöntemleri: nitel ve nicel analiz Uygulama, grup ödevi SPSS/ NVivo tanıtımı, örnek makaleler
8 Akademik yazım kuralları ve raporlama Ders anlatımı, uygulama YÖK tez yazım kılavuzu
9 Atıf yöntemleri ve kaynak gösterme (APA, Chicago, MLA) Uygulama, atölye çalışması Zotero/EndNote kurulum ve deneme
10 Araştırmalarda etik ilkeler ve akademik dürüstlük Ders anlatımı, vaka analizi YÖK Yayın Etiği Yönergesi, COPE Guidelines
11 İntihal, sahtecilik, tahrifat ve etik ihlaller Tartışma, grup sunumları Etik ihlal örnekleri inceleme
12 Bilimsel yayıncılıkta etik sorunlar ve çözüm yolları Ders anlatımı, seminer sunumları Güncel makalelerden seçilmiş örnekler
13 Öğrenci proje sunumları (araştırma tasarımı/etik değerlendirme) Seminer sunumları, tartışma Öğrencilerin hazırladığı projeler

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Creswell, J. W. Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. Sage Publications. Karasar, N. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayıncılık. Babbie, E. The Practice of Social Research. Cengage Learning. YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, COPE (Committee on Publication Ethics) Guidelines.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Ders Anlatımı (Teorik Sunumlar): Araştırma yöntemleri, etik ilkeler ve akademik yazım konularında öğretim üyesi tarafından temel çerçeve sunumları yapılacaktır. Sınıf İçi Tartışmalar: Akademik etik vakaları, araştırma örnekleri ve güncel bilimsel sorunlar tartışma yoluyla analiz edilecektir. Vaka Analizi: Gerçek veya simüle edilmiş etik ihlal örnekleri üzerinden grup çalışmaları yürütülecektir. Bireysel / Grup Ödevleri: Öğrenciler kendi tez konularıyla ilişkili küçük araştırma tasarımları ve literatür incelemeleri hazırlayacaklardır. Seminer Sunumları: Öğrenciler, belirli araştırma yöntemleri veya etik konular üzerine sınıfta kısa sunumlar yapacaklardır. Uygulama / Atölye Çalışmaları: Atıf yönetim programları (Zotero, EndNote vb.) ve akademik veri tabanı kullanımı üzerinde uygulamalı eğitim verilecektir. Bağımsız Çalışma: Öğrencilerden ders dışında belirlenen kaynakları incelemeleri ve raporlaştırmaları beklenecektir.

Değerlendirme

Staj Durumu

Yok

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ara Sınav 1 3 3
Final Sınavı 1 3 3
Derse Katılım 14 3 42
Tartışma 14 5 70
Soru-Yanıt 14 3 42
Bireysel Çalışma 1 10 10
Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma 1 8 8
Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma 1 10 10
Toplam İş Yükü (saat) 188

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

PÇ 1
ÖÇ 1
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek