GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| 9223006052021 | Dans Felsefesi | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 1 | 6,00 |
Dersin Seviyesi
Doktora
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, dans üzerine felsefe yapmayı, felsefece düşünmeyi öğrenmektir. Felsefenin, akademik eğitimde, yada kişisel okuma ve araştırma hayatında konu edinilen disiplin ve düşünce alanları üzerinde düşünme biçimi geliştirmesine katkı sağlamak, dans sanatının teorik ve uygulamalı alanlarının incelenmesi ve icrası üzerine felsefi bakış açısı getirmek, yaşam döngüsü içerisinde yer alan dans olgusunu anlamlandırma noktasında felsefi yaklaşımları kullanabilmek, felsefeye sistematik veya tematik yaklaşımların tarihsel gelişimini bilmek, çağdaş felsefe akımları ışığında geleneksel dans sanatına felsefi alandan bakmanın yöntem ve akıl yürütmelerini sağlayacak bilgileri edinmek, sorular ve varsayımlar ele alınarak, fiziksel performansın tezahürü sırasında ortaya çıkabilecek kavramların incelenmesi, tartışılması, çözümleme ve karşılaştırmalarının yapılması hedeflenmiştir. Dans eserinin kimliği, performans yorumlamaları ile hareket ve koreografinin yapılandırılması ve dans eserinin düşünsel boyutu, sanat felsefesi bağlamında ele alınacaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Prof. Dr. Mehmet Öcal ÖZBİLGİN (PhD)
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Dans etmenin düşünsel nedenleri hakkında fikir yürütebilme |
| 2 | Bireysel ve toplumsal bağlamda dansın felsefik yönlerine dair hayattan örnekler verebilme |
| 3 | Ontoloji ve Epistemoloji bilimlerinin ne olduğunu bilme, farklarını orta koyabilme |
| 4 | Felsefe biliminin temel dinamiklerini dans alanına uygulayabilme |
| 5 | Etik nedir ve neyi inceler, sorularını yanıtlayabilme |
| 6 | Dünyada yapılmış dans felsefesi çalışmaları hakkında bilgi sahibi olma, literatürde üzerine çalışılmış konuları gruplayabilme |
| 7 | Türkiye’de yapılabilecek potansiyel dans felsefesi çalışmalarının hangi konular üzerine yoğunlaşması gerektiği konusunda fikir yürütebilme |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
[Yok]
Dersin İçeriği
Felsefe, akademik eğitimde, yada insanın kişisel okuma ve araştırma hayatında, kendisine konu edindiği disiplin ve düşünce alanları üzerinde düşünme biçimi ve bakış açıları geliştirmesine olumlu katkılar yapar. Dans sanatının teorik ve uygulamalı alanlarının incelenmesi ve icrası üzerine layıkıyla çalışmalar yaparak bir bütün olarak yaşam döngüsü içerisinde yer alan dans olgusunu anlamlandırma noktasında felsefeye ihtiyaç vardır. Dans Felsefesi dersinin öncelikli amacı felsefe yapmayı, felsefece düşünmeyi öğrenmektir. Bu nedenle bu programda öncelikle tarihsel gelişimi süreci içerisinde felsefeye sistematik ve/veya tematik yaklaşımların bir sentezini yapılmıştır. Sonrasında Çağdaş felsefe akımlarına ışığında, geleneksel dans sanatına felsefi alandan bakmanın yöntem ve akıl yürütmeleri konu edilmiştir.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | BİREY VE DAVRANIŞ GÜDÜ KAVRAMI, GÜDÜLENME KURAMLARI: Dürtü Kuramı, Özendirici Uyarıcı Kuramı, En Uygun (Optimal) Düzeyde Uyarılma Kuramı, İçgüdü Kuramı, Bilinçdışı Güdüler Biyolojik Denge (Homeostasis) Kuramı GÜDÜLERİN SINIFLANDIRILMASI: Birincil Güdüler, Sosyal Güdüler DUYGU-HEYECAN KAVRAMI: Duygu ve Davranış ilişkisi, Duyguların Sınıflandırılması DUYGU KURAMLARI: James-Lange Kuramı Cannon Bard Kuramı, Bilişsel Kuram, Sosyobiyolojik Kuram DUYGULARIN İFADE EDİLMESİ GELİŞİM KAVRAMI: Beden ve Hareket Gelişimi, Bilişsel Gelişim, Ahlak Gelişimi, Dil Gelişimi, Duygusal ve Sosyal Gelişim, Cinsiyet ve Rol Gelişimi KİŞİ KAVRAMI VE KENDİLİK İLİŞKİSİ: Ego Kuramı, Bundle (Yığın) Kuramı KENDİLİK KAVRAMI VE KENDİLİK BİLGİSİ: Kendilik Kavramı, Kendilik Bilgisi KİŞİSEL ÖZDEŞLİK SORUNU BEDENSEL SÜREKLİLİK ÖLÇÜTÜ PSİKOLOJİK SÜREKLİLİK ÖLÇÜTÜ BİLİNÇ: Farkındalık ÖZNELLİK VE BİLİNÇ: Kendilik Bilinci YÖNELİMSELLİK VE BİLİNÇ SORUNUNA FELSEFİ YAKLAŞIMLAR: Yeni Gizemciler, İndirgemeci Olmayan Fizikalizm (Supervenience), Panpsişizm (Tüm Ruhçuluk), Bilince Evrimsel Bakış Açısı DAVRANIŞ KAVRAMI: Normal Nedir? Normal DıŞı Davranışların Tanımlanmasındaki Ölçütler SOSYAL PSİKOLOJİNİN TANIMI- SOSYAL BİLİŞ TUTUMLAR:Tutumların Doğası, Tutumların İşlevleri, Tutum ve Davranış İlişkisi, Tutum Değişimi ÖNYARGI :Kalıp Yargı,Ayrımcılık-Ön Yargının Kökenleri -Sosyal Biliş yaklaşımı SOSYAL ETKİ | ||
| 2 | FELSEFE VE DİĞER DİSİPLİNLER İKİNCİ DÜZEY BİR ETKİNLİK OLARAK FELSEFE Felsefenin Kurucu veya Bütünleştirici Boyutu, Felsefenin Analitik Boyutu, Felsefenin Eleştirel Boyutu FELSEFENİN KONULARI FELSEFENİN ALT ALANLARI FELSEFENİN DEĞERİ, Felsefenin Bireysel Düzeydeki Katkıları, Felsefenin Toplumsal Düzeydeki Katkıları | ||
| 3 | BİLGİ KAVRAMINI OLUŞTURAN UNSURLAR BİLGİNİN ÇÖZÜMLEMESİ VE TANIMI TEMELCİLİK: Fiziksel Olgulara Dayanan Temelcilik, Algı Verilerine Dayanan Temelcilik BAĞDAŞIMCILIK ETİK İLKELER: Etik - Ahlak Farkı, Etik Bilginin Kökenine İlişkin Düşünceler ESTETİK YARGILAR VE SANATIN BİLGİYLE İLİŞKİSİ: Platon’un Sanat-Bilgi İlişkisine Yaklaşımı, Geleneksel Bilgisel Yaklaşıma Eleştirel Bakış BİLGİNİN DOĞASI: Üç Öğeli ya da Koşullu Bilgi Anlayışı, Entelektüel Gelişme Süreci Olarak Bilgi Anlayışı, Bilgiyi Nesnesiyle Tanımlayan Bilgi Anlayışı BİLGİNİN DOĞRULUĞU: BİLGİ TÜRLERİ: BİLGİNİN KAYNAĞI: Akılcılık, Deneyimcilik, Sentezci Yaklaşım, Sezgicilik BİLGİNİN İMKÂNI BİLGİNİN SINIRLARI İNSAN BİLGİSİNİN AYIRICI NİTELİKLERİ BİLGİ VE ENFORMASYON BİLGİ VE NESNELLİK BİLGİNİN DEĞERİ: Türsel veya Biyolojik Nedenler, Gündelik veya Pratik Gerekçeler, Bilginin Öz Değerine Dayanan Gerekçeler EPİSTEMOLOJİ: EPİSTEMOLOJİNİN TEMEL KONULARI: İnsan Bilgisinin Kaynakları, Bilginin Tanımı ve Kavramsal Unsurları, Bilginin Olanaklılığı, Bilginin Toplumsal Boyutu ve Epistemolojinin Yeni Kimliği EPİSTEMOLOJİK ÇÖZÜMLEMENİN ANAHTAR KAVRAMLARI: Norm ve Normatişik, Önermesel Bilgi, Önermesel Doğru, Bilişsellik, İnanç, Kanıt, Epistemolojik Gerekçelendirme EPİSTEMOLOJİDE DOĞALCILIK: TOPLUMSAL EPİSTEMOLOJİ: FEMİNİST EPİSTEMOLOJİ: | ||
| 4 | ONTOLOJİ VE METAFİZİK, GERÇEKLİK, HAKİKAT USÇULUK ALGI FELSEFESİNİN TEMEL KURAMLARI: Temsilcilik, Görüngücülük, Gerçekçilik TEMEL DOĞRULUK KURAMLARI: Karşılık Kuramı, Bağdaşım Kuramı, Gereksizlik Kuramı, Pragmacılık ETİK TEORİK ETİK: I) NORMATİF ETİK NORMATİF ETİK: 1) TELEOLOJİK ETİK Mutluluk Etiği Yararcılık NORMATİF ETİK: 2) DEONTOLOJİK ETİK Dinî Etik Ödev Etiği NORMATİF ETİK: 3) ERDEM ETİĞİ TEORİK ETİK: II) METAETİK Realizm ve Anti-Realizm Bilişselcilik Gayrı-Bilişselcilik UYGULAMALI ETİK | ||
| 5 | AKSİYOLOJİ VE MANTIK MANTIĞIN KONUSU VE AMACI MANTIĞIN TEMEL KAVRAMLARI: Önerme, Çıkarım, Tutarlılık, Mantıksal Doğruluk MANTIKTA SEMBOLLEŞTİRME: Gündelik Dil ve Sembolik Dil, Sembolleştirme, Sembolleştirmenin Yararı SEMBOLİK ÖNERMELER VE DOĞRULUK TABLOLARI: Önermeler Mantığının Sembolik Dili, Sembolik Önermelerin Doğruluk Tabloları ÇÖZÜMLEYİCİ ÇİZELGELER NİCELEME MANTIĞININ SEMBOLİK DİLİ MODELLER SEMBOLLEŞTİRME | ||
| 6 | FELSEFE ÇEŞİTLERİ BİLİM FELSEFESİ DİL FELSEFESİ DİL FELSEFESİNİN TEMEL KAVRAMLARI: Terim, Özne ve Yüklem, Anlam, Kavram, Gönderme, İçlem ve Kaplam, Bağlam, Doğruluk Değeri SENTAKS, SEMANTİK VE PRAGMATİK AYRIMI Sentaks, Semantik, Pragmatik ZİHİN FELSEFESİ Zihin Kavramı, Düşünme Kavramı, Bilinç Kavramı, Öznellik Kavramı, Bireysellik Kavramı, Kendilik Kavramı ZİHİNSEL OLGU TÜRLERİ ZİHİN VE BEDENİN ETKİLEŞİMİ SORUNU: Töz Düalizmi (Substance Dualism), Psiko Fiziksel, Paralelizm (Psycho-Physical Parallelism), Aranedencilik (Occasionalism), İdealizm, Epifenomenalizm (Epiphenomenalism), Nitelik Düalizmi (Property Dualism), Materyalizm, Felsefi Davranışçılık (Philosophical Behaviorism), Zihin Beyin Özdeşliği Kuramı, İşlevselcilik (Functionalism) TARİH FELSEFESİ Immanuel Kant’ın Evrensel Tarih Ve İlerleme Anlayışı Herder’in Evrensel Tarih Düşüncesi Alman İdealizminin Tarih Tasarımı Ve Akıl Anlayışı Fichte’nin Tarih Tasarımı Schelling’in Tarih Tasarımı Hegel’in Genel Felsefesi Ve Tarih Felsefesi TARİHSEL GELİŞMENİN DİYALEKTİK İLKESİ POZİTİVİZMİN TARİH GÖRÜŞÜ NEOPOZİTİVİZMİN TARİH GÖRÜŞÜ ANTİPOZİTİVİST TARİH ANLAYIŞI ÇAĞDAŞ (POSTMODERN) TARİH ANLAYIŞLARI EĞİTİM FELSEFESİ KLASİK EĞİTİM FELSEFESİNDE TEMEL AKIMLAR ANALİTİK EĞİTİM FELSEFESİ ELEŞTİREL EĞİTİM FELSEFESİ | ||
| 7 | MODERN FELSEFE MODERN FELSEFE VE RÖNESANS İNSANCILIK (HÜMANİZM) VE BAŞLICA RÖNESANS HÜMANİSTLERİ RÖNESANSTA TOPLUM DÜŞÜNCESİ VE TOPLUMSAL ÜTOPYALAR RÖNESANS DÖNEMİNDE BAŞLICA FELSEFİ AKIMLAR KANT’IN YAŞAMI, YAPITLARI VE ELEŞTİRİ-ÖNCESİ DÜŞÜNCELERİ TRANSSENDENTAL ESTETİK -ANALİTİK - DİYALEKTİK HEGEL’İN SANAT, DİN VE FELSEFE ANLAYIŞI Hegel’in Estetik Kuramı, Sembolik Sanat, Klasik Sanat, Romantik Sanat, Sanat Ürünleri Sınıfaması MARX VE MARXİZM JOHN STUART MILL | ||
| 8 | ARA SINAV | ||
| 9 | ESTETİK ESTETİK FENOMENLERİN FELSEFESİ OLARAK ESTETİK Estetik Nesne Estetik Değer Estetik Özne Estetik Tutum Estetik Yargı | ||
| 10 | SANAT FELSEFESİ Sanatların Sınıfandırılması Sanat Teorileri Özcü Kuramlar Özcülük Karşıtı Kuramlar | ||
| 11 | ESTETİK VE SANAT FELSEFESİ Estetik ve Sanat Felsefesinde Temel Konular ESTETİĞİN PROBLEMLERİ Güzellik, Estetik Özellikler , Estetik Deneyim , Estetik Tutum, Estetiğin Dile GeliŞi: Bir Değer Yargısı Olarak Estetik Yargı FELSEFİ DÜŞÜNMEDE SANAT KURAMLARI Öykünmecilik/Taklitçilik Biçimcilik Duyguculuk Sezgicilik İradecilik/İstenççilik SANATI TANIMLAMADAKİ SORUNLAR SANATI FARKLI ŞEKİLLERDE TANIMLAMAK SANATÇI İLE SANAT YAPITI VE SANAT YAPITI İLE İZLEYİCİ ARASINDAKİ İLİŞKİ Sanatçı ile Sanat Yapıtı Arasındaki İlişki: Yaratıcılık Sanat Yapıtı ile İzleyici Arasındaki İlişki: Deneyimleme, Değerlendirme, Eleştirme SANAT EPİSTEMOLOJİSİ SANAT ONTOLOJİSİ SANAT ETİK İLİŞKİSİ Aşırı Ahlakçılık ve Aşırı Özerkçilik Ilımlı Özerkçilik ve Ilımlı Ahlakçılık PLATON’DA GÜZELİN KAVRAMSAL VE ÖZSEL OLARAK BELİRLENMESİ ARISTOTELES’TE MİMESİS VE KATHARSİS OLARAK SANAT PLOTİNUS’TA GÜZELİN BİR’DEN TAŞMASI ORTA ÇAĞ ESTETİK VE SANAT FELSEFESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ ST AUGUSTİNUS VE AQUİNAS’IN GÜZEL ÜSTÜNE GÖRÜfiLERİ ORTAÇAĞ İSLAM ESTETİĞİ 17. ve 18. Yüzyıl Sanat ve Estetik AnlayıŞı İNGİLİZ DENEYİMCİLİĞİ VE ESTETİK Hutcheson: Güzellik Hazzının Kaynağı İç Duyumdur Hume: Beğeni Ölçütü Var Mıdır ALMAN İDEALİZMİ VE SANAT FELSEFESİ Baumgarten ve Estetik Sözcüğünün Ortaya ÇıkıŞı Kant: Beğeni Yargısı Değil, Beğeniler TartıŞılmazdır Yüce, Güzel Sanatlar ve Artistik Deha Schiller: İnsanın Estetik Eğitimi Hegel: Tin’in DıŞavurumu Olarak Sanat Schelling: Sanat, Felsefenin Yegane Aletidir. Schophenhauer: Sanatın Nesnesi İdeadır Nietzsche: Tragedyanın Doğuşu ÇAĞDAŞ DANS SANATI VE ESTETİK ANLAYIŞI MARKSİST ESTETİK TOLSTOY: SANAT DUYGU AKTARIMIDIR BENEDETTO CROCE: SANATSAL BİLGİ SEZGİSEL BİLGİDİR MARTIN HEIDEGGER: SANAT YAPITININ KÖKENİ JOHN DEWEY: DENEYİM OLARAK SANAT SARTRE VE MERLEAU-PONTY: FENOMENOLOJİK ESTETİK | ||
| 12 | DANS FELSEFESİNE GİRİŞ Dans felsefesi alanında literatür tespiti, Duygu, his kavramlarının tartışılması ve felsefede “yansıma” kavramının dans felsefesi bağlamında değerlendirilmesi | ||
| 13 | DANS FELSEFESİNİN TEMEL KAVRAMLARI Dans Ontolojisi Dans Epistemolojisi | ||
| 14 | GELENEKSEL DANSA FELSEFİ YAKLAŞIM Geleneksel Dans Tarihine Felsefeyi Bakış İslam Felsefesinde dansa bakış Osmanlı’da Dansın Gelişimi ve kuramsallaşması Dans ve Ritüel İlişkisi Modernizm ve Postmodernizm Sürecinde Geleneksel Dans Durumu ve Gelişimi |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Ajdukiewicz, K., Felsefeye Giriş (çev. A. Cevizci), Say Yayınları, İstanbul, 3. baskı, 2007. Altınbay, Gökçe Asena, Geleneksel Dans Uygulamalarında His Kavramı, Ege Üni. Sosyal Bilimler Ens. Yük. Lis. Tezi, 2021. Audi, R., A Contemporary Introduction to the Theory of Knowledge, Routledge, New York, 2002. Berkeley, B., İnsan Bilgisinin İlkeleri Üzerine (çev. H. Turan), Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, 1996. Burnyeat, M. (ed.), The Sceptical Tradition, Oxford, University of California Press, 1983. Cevizci, A., Bilgi Felsefesi, İstanbul, Say Yayınları, 2010. Cornford, F.M., Platon’un Bilgi Kuramı: Metne Eşlik Eden Bir Yorumla Birlikte Theaetetos ve Sofist’in Çevirisi (çev. A. Cevizci), Gündoğan Yayınları, Ankara, 1989. Dancy, J., Introduction to Contemporary Epistemology, Oxford, Oxford University Press, 1985. Denkel, A., Bilginin Temelleri, İstanbul, Metis Yayınları, 1984. Descartes, R. Felsefenin İlkeleri (çev. M. Karasan), İstanbul, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1997. Hamlyn, D.W., The Theory of Knowledge, London, Routledge and Kegan Paul, 1971. Hume, D., İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme(çev. A. Yardımlı), İstanbul, İdea Yayınları, 1997. Kant, I., Arı Usun Eleştirisi(çev. A. Yardımlı), İstanbul, İdea Yayınları, 1993. Karaman, Arzu, Epistemoloji ve Ontoloji Bağlamında Geleneksel Dans Felsefesi, Ege Üni. Sos. Bil. Ens. Yük. Lis. Tezi, 2021. Mehdiyev, N. (haz.), Çağdaş Epistemolojiye Giriş, İstanbul, İnsan Yayınları, 2011. Platon, Devlet (çev. S. Eyüboğlu - M. Ali Cimcoz), Remzi Kitabevi, 4. Basım, İstanbul 1980. Platon, Menon(çev. A. Cevizci), Bursa, Sentez Yayınları, 2007. Russell, B., Felsefe Meseleleri (çev. H. Örs), İstanbul, 1961. Tepe, H., Platon’dan Habermas’a Felsefede Hakikat yada Doğruluk, Ankara, Ark Yayınları, 1995. Altuğ, T. “Estetik’in Tarihi”, Felsefe Ansiklopedisi (ed. A.Cevizci), cilt 5, Ankara, Ebabil yayınları, 2007, ss. 705-733. Belge, M., Marksist Estetik, İstanbul, BFS Yayınları, 1987. Bell, C., Art, London, Chatto and Windus, 1914. Carrol, N., Beyond Aesthetics, Cambridge, Cambridge University Press, 2001. Carrol, N., Philosophy of Art: A Contemporary Introduction, Cambridge, Cambridge University Press, 1999. Cömert, B., Croce’nin Estetiği, Ankara, Kültür Bakanlığı, 1979. Davies, S., Definitions of Art, Ithaca, Cornel University Press, 1991. Dickie, G., Art and the Aesthetic, Ithaca, Cornell University Press, 1974. Graham, G., Philosophy of the Arts: An Introduction to Aesthetics, Routledge, London, 2000. Hegel, G.W.F., Introductory Lectures on Aesthetics (trans. by B. Bosanquet), Harmondsworth, Penguin, 1993. Murray, C. (ed.), Key Writers on Art, Routledge, London, 2003. Sparshott, F., The Theory of Arts, Princeton, NJ., Princeton University Press, 1981. Soykan, Ö.N., “Estetiğin Problemleri”, Felsefe Ansiklopedisi (ed. A. Cevizci), cilt 5, Ankara, Ebabil yayınları, 2007, ss. 683-693. Townsen, D., Estetiğe Girifl (çev. S. Büyükdüvenci), Ankara, İmge Kitabevi, 2002.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 3 | 3 |
| Final Sınavı | 1 | 3 | 3 |
| Bireysel Çalışma | 1 | 60 | 60 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 54 | 54 |
| Ev Ödevi | 1 | 60 | 60 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 180 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | |
| ÖÇ 1 | 4 | |||||||||||
| ÖÇ 2 | 4 | 4 | 3 | |||||||||
| ÖÇ 3 | 4 | 3 | 2 | |||||||||
| ÖÇ 4 | 3 | 4 | 3 | |||||||||
| ÖÇ 5 | 3 | 3 | ||||||||||
| ÖÇ 6 | 3 | 3 | ||||||||||
| ÖÇ 7 | 4 | 3 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek